...De gemeente heeft al mijn gegevens laten stelen door een ransomewaregroep en die heeft ze op het dark web gegooid, waar de bankrover ze kennelijk heeft gevonden. Mijn buren hebben er een excuusbrief van de burgemeester over gekregen zo kon ik lezen dat de burgemeester beloofde onze gegevens zorgvuldig te bewaren en dat ze op het gemeentehuis tot het uiterste gaan om die belofte iedere dag waar te maken. 

Nog maar net had ik de brief over de diefstal gelezen en het bericht van de boef beluisterd of ik kreeg opdracht van tijdschrift De Gids om een kopie van mijn paspoort toe te sturen. De overheid had erom gevraagd. Die eist persoonsgegevens van tijdschriftbestuurders opdat zij „zich niet kunnen verhullen achter juridische entiteiten om bijvoorbeeld fraude te plegen, geld wit te wassen, of terrorisme te financieren”. Hm.

Deze rare optelsom van gebeurtenissen is een schoolvoorbeeld van iets dat je een veiligheidsparadox zou kunnen noemen. Om misdaad te voorkomen, tuig je systemen op die de boel niet veilig maken maar juist onveilig op een andere manier. Je komt deze veiligheidsparadox vaker tegen, u kent het verhaal van het systeem dat door de Belastingdienst werd opgetuigd om toeslagenfraude te voorkomen. Het verschijnsel behoort misschien tot het wezen van het overheidsbeleid.

De systemen van de bureaucratie zijn goede antwoorden op lastige vragen, maar ze maken het leven niet vanzelfsprekend veilig. Het gebeurt helaas nogal eens dat „onrechtvaardigheid het systeem binnendringt”, zoals de voorzitter van de Raad voor de rechtspraak het deze week formuleerde. De veiligheidsparadox is via de rechter en wetsaanpassing te bestrijden, maar nooit helemaal uit te bannen.

...In de afgelopen jaren zijn mijn data nogal eens gelekt, gestolen en per ongeluk naar de verkeerde ontvanger opgestuurd: ik heb een stapeltje sorry-brieven in huis. „We doen er alles aan.” Nee, jullie doen er niet alles aan, anders zou je erkennen dat het probleem voortkomt uit je oplossing. Dat het ronddwalen van gegevens geen incident is, maar een uitvloeisel van het online verzamelen. Ook in de private sector wordt het lekken afgedaan als incident.  „Programmeerfout.” „Is inmiddels hersteld.”

Geef liever toe dat het geen incidenten zijn, maar kenmerken van het systeem. Het rondzingen van gegevens draagt bij aan de moderne moeilijkheid dat je niet weet welke instantie je nog kunt vertrouwen.

Alles bij de bron; NRC