Het Europees Parlement wil het gebruik van spionagesoftware inperken. Dat is het compromis na ‘het Europese Watergate-schandaal’. Hoe bedreigend de inzet van hacksoftware Pegasus is, weet Poolse aanklager Ewa Wrzosek.

In december 2021 hoorde ze dat haar mobiele telefoon zes keer was gehackt met de Israëlische spionagesoftware Pegasus. De daders hadden toegang tot al haar gegevens; haar privéfoto’s, camera, microfoon, gesprekken en berichten over lopende strafzaken. Meteen was er de paniek: wie deed haar dit aan en met welk doel?

De software, bedoeld als opsporingsmiddel, is een machtig wapen in de handen van autoritaire regimes. Ongezien kunnen veiligheidsdiensten het middel inzetten om tegenstanders te volgen, af te luisteren en te intimideren. Vandaar dat het schandaal het Europese ‘Watergate’ werd genoemd – al vinden sommigen de film Das Leben der Anderen over indringende Stasi-afluisterpraktijken een passender analogie.

Met name in Polen, Hongarije en Griekenland werden critici met de spionagesoftware het zwijgen opgelegd. De Spaanse veiligheidsdienst zette Pegasus in tegen Catalaanse activisten en politici. Andere landen, zoals Nederland, blijken Pegasus ook te bezitten. Onder welke omstandigheden ze de software inzetten, hoe vaak en tegen wie, blijft schimmig. De Nederlandse inlichtingendienst AIVD en de politie beantwoorden geen vragen over het gebruik van commerciële software.

De software van de Israëlische NSO Group is zeer invasief en Wrzosek denkt niet dat zij een legitiem doelwit kan zijn. ‘Er liepen geen onderzoeken naar mij.’ Na technisch onderzoek volgt de bevestiging. Zes keer is Pegasus op haar iPhone gezet. ‘Het moment dat je je realiseert dat je hele leven, al je informatie, foto’s, telefoongesprekken en contacten is ingezien, dat je geen enkele privacy meer hebt, voelt ontzettend naakt en kwetsbaar.’

De uitgesproken Ewa Wrzosek was niet het enige doelwit in Polen. Oppositiepoliticus en senator Krzysztof Brejza werd liefst 33 maal gehackt, op het moment dat hij campagne voerde voor de parlementsverkiezingen in 2019.

Maandagavond schaarde een meerderheid van het Europees Parlement zich achter het voorzichtig aan banden leggen van de spionagesoftware. Er komen nadere vereisten voor het gebruik ervan, zoals deugdelijk toezicht. Een gevoelige stemming waarover maanden is onderhandeld. Want lidstaten zijn liever niet open over het gebruik van de hackwapens.

Alles bij de bron; Volkskrant