Een groep Amsterdamse studenten wil een referendum over de nieuwe 'aftapwet' afdwingen. Gaat het ze lukken om 300.000 handtekeningen te verzamelen, en wat gebeurt er eigenlijk als ze daar inderdaad in slagen?..
...Hoewel in de Tweede Kamer tientallen moties werden ingediend om de wet aan te passen, kwam hij uiteindelijk nagenoeg ongewijzigd door het parlement. Volgens de initiatiefnemers van de 'Sleepwet'-petitie (zie foto) is het nu tijd voor een maatschappelijke discussie over de privacygevolgen van de wet.
Tijn de Vos, een van de studenten achter de petitie, denkt dat een nieuw kabinet wel móet ingrijpen als Nederlanders zich in een referendum tegen de aftapwet uitspreken. "De vorige keer (dat over de Wiv werd gediscussieerd, red.) hebben al veel partijen zich erover uitgesproken, er waren nog nooit zo veel reacties op een wet. Maar die discussie was nog niet publiek genoeg. Ik denk dat dat nu wel zo zal zijn."..
...De studenten hebben tot 16 oktober om 300.000 handtekeningen te verzamelen. Als dat lukt, komt er binnen een half jaar een referendum. Toch is het nog maar de vraag of het kabinet iets zou doen met een tegenstem in een referendum, denkt Koop. Met de petitie kan alleen een raadgevend referendum worden georganiseerd, waarvan het resultaat niet bindend is.
Bij het vorige referendum, over het associatieverdrag met Oekraïne, legde het kabinet het resultaat uiteindelijk ook naast zich neer.
Je hebt recht om te weten wat de geheime diensten van je weten. Maar hoe gaan de diensten om met jouw verzoek om inzage? De toezichthouder publiceerde vandaag de resultaten van haar onderzoek.
De verse Sleepnetwet is een controversiële wet. Waar voorheen de AIVD alleen jouw internetverbinding mocht aftappen als jij verdacht werd van het beramen van een terroristische aanslag, mogen de diensten straks het internetverkeer van een complete stad analyseren. Met de uitbreiding van de bevoegdheden wordt de kans dat de AIVD in jouw gegevens neust, alleen maar groter.
Daarom is het belangrijk dat jij, als je dat wilt, kunt inzien wat de geheime dienst van je weet. Gelukkig bestaat er, ook in de nieuwe wet, een recht op inzage: jij kan de AIVD vragen om een overzicht van de gegevens die zij over je heeft. Of de geheime diensten zo’n verzoek tot inzage serieus behandelen en alleen weigeren wat ook echt geweigerd mag worden, controleert de toezichthouder CTIVD.
Die toezichthouder publiceerde zojuist een rapport waarin ze vaststelt dat dat lang niet altijd goed gaat. Zo zijn er in de periode 2015-2016 wel eens ten onrechte gegevens achtergehouden door zowel de AIVD als de MIVD. Ook heeft de AIVD blijkbaar moeite met het naleven van de, toch al ruime, wettelijke termijnen. Dat is problematisch, zeker ook omdat het aantal verzoeken beperkt is en het belang juist groot.
Dat inzagerecht is dus leuk en aardig, maar je krijgt er lang niet alles dat de AIVD van je weet mee te zien. Ze vertellen je misschien nog wel dat ze je hebben gezien bij een bepaalde demonstratie zeven jaar geleden. Maar ze vertellen je heus niet dat ze hebben gezien dat je op vierentwintig dagen in maart onze website hebt bezocht. En alleen al daarom is het des te belangrijker dat een toezichthouder scherp toezicht houdt. Op wat de bevoegdheden die worden ingezet, maar dus ook op de beantwoording van het recht op inzage op je eigen gegevens. Oh, en als de afdeling Communicatie van de AIVD mij wil bellen voor "goede toelichting en uitleg": maandag zijn jullie de eerste.
Er komt waarschijnlijk een referendum over de omstreden nieuwe aftapwet. Een groep kritische studenten heeft naar eigen zeggen voldoende handtekeningen opgehaald. Initiatiefnemer Tijn de Vos hoopt er met een referendum voor te zorgen dat de politiek zich opnieuw over de Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (Wiv) moet buigen. Volgens het kabinet is het nodig dat de diensten in aangewezen gebieden alle gegevens via telefonie, internet, e-mail en sociale media kunnen onderscheppen, om bijvoorbeeld terreurnetwerken in kaart te brengen.
De Vos heeft met zo’n vier medestanders 19.041 handtekeningen verzameld, ruim voldoende om de eerste horde voor de referendumaanvraag te nemen. De Kiesraad beoordeelt volgende week of de handtekeningen geldig zijn, waarna de initiatiefnemers 300.000 nieuwe handtekeningen moet indienen.
In Den Haag wordt het referendumverzoek met argusogen gevolgd. Formeel willen de formerende partijen er niets over zeggen maar achter de schermen klinkt bezorgdheid. VVD, CDA en ChristenUnie willen dat de nieuwe wet zo snel mogelijk wordt ingevoerd en zien niets in referenda. De grootste twee partijen hebben zelfs in hun verkiezingsprogramma geschreven dat de referendumwet moet worden afgeschaft. De waarschijnlijke coalitiepartner D66 staat daar recht tegenover: tégen de aftapwet en verklaard voorstander van de adviserende volksraadplegingen. Wat D66 betreft moeten er zelfs correctieve referenda komen, die politieke besluiten ongedaan kunnen maken.
Microsoft heeft een nieuw record gevestigd met zijn stemherkenningssoftware. Bij een test werd slechts 5,1 procent van de woorden verkeerd verstaan. De stemherkenningssoftware zou daarmee even precies zijn als een mens.
Bij de test moest de Microsoft-software luisteren naar het zogeheten Switchboard-pakket. Deze bestaat uit een verzameling opgenomen telefoongesprekken, die al langer door meerdere bedrijven en ontwikkelaars wordt gebruikt om stemherkenning te testen. Microsoft zegt dat zijn software een lagere foutmarge bereikte door te voorspellen wat er in een dialoog vermoedelijk als volgende gezegd zal worden.
Onderzoekers hebben tijdens de Black Hat-conferentie in Las Vegas een tool gelanceerd waarmee het mogelijk is om toetsenbordaanslagen tijdens Skype, of andere gesprekken met voip-software, af te luisteren. Aan de hand van de toetsaanslagen kan worden achterhaald wat een gebruiker aan het typen is.
Volgens de onderzoekers blijkt dat veel mensen tijdens voip-gesprekken met andere activiteiten bezig zijn, waaronder typen. Vorig jaar kwamen ze al in het nieuws met hun onderzoek, dat ze Don't Skype & Type! noemen. Uit het onderzoek blijkt dat als er informatie over het typegedrag en het toetsenbord van het slachtoffer is, er met 91,7 procent nauwkeurigheid kan worden achterhaald welke toets het slachtoffer heeft ingedrukt.
Tijdens hun presentatie op Black Hat (pdf) lieten de onderzoekers zien hoe ze via Skype en Google Hangouts, aan de hand van de toetsenbordaanslagen, voldoende audio-informatie konden verzamelen om te reconstrueren wat de gebruiker aan de andere kant van 'de lijn' had getypt. Daarnaast hebben ze op GitHub de tool zelf openbaar gemaakt.
De Duitse overheid heeft vorige maand een wet aangenomen die de politie de bevoegdheden geeft apparaten van verdachten af te kunnen luisteren, maar uit een gelekt intern rapport, dat nieuwssite Netzpolitik in handen kreeg, bleek de politie al maanden te werken aan de software voordat de wet werd aangenomen.
Uit het rapport blijkt verder dat de Duitse veiligheidsdienst de surveillance software Finspyheeft gekocht als een back-up mogelijkheid mocht de zelfgemaakte software, RCIS lekken of zelf gehackt worden. Ondertussen werkt de politie al sinds 2016 aan de opvolger van RCIS. Deze spionagesoftware kan Whatsapp- en Telegram-berichten tappen voordat deze het toestel verlaten, de software omzeilt hierbij de versleutelingscapaciteiten van de berichten-apps en leest de berichten rechtstreeks van het scherm.
Falk Garbsch, woordvoerder van de Chaos Computer Club, is hier niet blij mee en denkt dat de politie flinke druk heeft uitgeoefend om deze software legaal te kunnen gebruiken. "Het verkopen van staatshacktools als andere surveillance-methodes is een schaamteloze verdraaiing van de waarheid. Er wordt een arsenaal aan Trojans gebouwd alsof het al normaalste zaak van de wereld is om burgers te hacken."
‘Daar waar verdenking onmiddellijk overgaat in veroordeling, laat het wezen van terreur zich gelden.’ Misschien is deze aan de filosoof Hegel ontleende frase wel de meest puntige samenvatting van de aftapwet waar de Eerste Kamer op woensdag 11 juli 2017 mee instemde.
Die wet maakt het mogelijk dat geheime diensten je kunnen hacken, aftappen of andere vormen van digitale huisvredebreuk mogen plegen, wanneer er zich onverhoopt een persoon in je netwerk bevindt die als veiligheidsrisico wordt aangemerkt. Wie nietsvermoedend een potentieel gevaar in zijn nabijheid weet, loopt zo het risico als digitale bijvangst in een surveillance-sleepnet terecht te komen. Beland je eenmaal in zo’n digitale fuik, dan zit je daar drie jaar lang vast. Dat je vervolgens als bij-bijvangst door de datahengelaars van de NSA opgevist kunt worden, is een bijkomstigheid die je maar voor lief moet nemen.
Wat hier gebeurt, is dat een van de fundamenten van onze rechtsstaat — je bent onschuldig tot het tegendeel is bewezen — feitelijk wordt omgedraaid. Met het kunststukje uit de hoge hoed van minister Plasterk ben je vanaf het moment dat deze wet in werking treedt schuldig, of op zo’n minst verdacht, tot het tegendeel bewezen wordt. En wie eenmaal als risicoprofiel in een digitaal archief belandt, zal een flinke kluif hebben om daar ooit weer uit te komen.
Wat hier gebeurt, is dat een mede-wetgevend orgaan dat de deugdelijkheid van wetten moet garanderen, de voorwaarden voor onze privacy van binnenuit ontmantelt. Privacy betekent namelijk dat je recht hebt op je eigen gedachten of gevoelens en dat je zelf bepaalt welke je daarvan wel of niet prijsgeeft. In een door algoritmen aangestuurde surveillancestaat komt aan die menselijke, al te menselijke conditie op den duur een eind. Wie wil weten hoe zoiets eruitziet, kan het werk van George Orwell, Aldous Huxley of Dave Eggers erop naslaan.
Wat hier gebeurt, is dat de Chambre de reflexion, zoals de Senaat ook wel wordt genoemd, precies het tegenoverstelde doet van hetgeen waarvoor ze in het leven is geroepen. Bevangen door een gepolitiseerd veiligheidsfetisj en behekst door een datadelirium, staat de Eerste Kamer het optuigen van een digitaal panopticum toe. De tirannieke datawaan van de dag luidt immers dat de gemiddelde brave burger toch niets te verbergen heeft en dat onze persoonlijke gegevens bij Vadertje Staat in veilige handen zijn. Dat deze opvatting op een misvatting berust, is genoeglijk aangetoond door de tech-jounalisten Dimitri Tokmetzis en Maurits Martijn in hun boek Je hebt wél iets te verbergen.
Wat hier gebeurt, is dat de vrijheid van meningsuiting in het gedrang komt. Wanneer iedere klik of swipe-beweging door veiligheidsdiensten gemonitord kan worden, treedt het zogeheten chilling-effect in werking: een verschijnsel waarbij mensen online bepaalde links niet meer durven aan te klikken, bevreesd als zij zijn voor de offline consequenties. Deze digitale druk leidt tot vormen van zelfcensuur, sociale rigiditeit en conformisme.
Wat hier gebeurt, is iets waar de gemiddelde despoot zijn tirannieke vingers bij zou aflikken.
Alles bij de bron; FollowTheMoney [registratie (kosteloos) noodzakelijk]
Het was een rustige nieuwsweek, komkommertijd zullen we maar zorgen. Hoewel? Redelijk onder de radar en met weinig tegenwerking kreeg de AIVD opeens heel wat meer bevoegdheden. Met hun digitale ‘sleepnet’, mogen alle internetgegevens worden verzameld. Met verassend weinig ophef — buiten de privacywaakhonden en techjournalisten — tot gevolg.
De geheime diensten mogen voortaan het internet op grote schaal aftappen, in plaats van alleen individuele internetverbindingen. Het argument van demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ronald Plasterk, die het wetsvoorstel verdedigde, is dat de huidige wetten die de inlichtingendienst aan banden leggen niet meer voldoen in onze digitale tijd. Tijd voor een nieuwe wet dus, en die is er nu. Met de nieuwe wet mag de AIVD en haar militaire broertje, de MIVD, zo’n beetje onbeperkt internetgegevens inzien van personen, bedrijven en instanties.
Dat is zorgelijk, vindt Amnesty International, want de wet geeft de Nederlandse staat in feite toestemming tot massa-surveillance. Volgens de organisatie luidt geeft het wetsvoorstel de Nederlandse geheime diensten ‘de mogelijkheid om toegang te vragen tot gegevens van alle mogelijke instanties, bedrijven of personen, of om zelf op ongekende schaal communicatiegegevens te onderscheppen van niet-gespecificeerde personen of organisaties, zonder dat er een vermoeden bestaat dat zij een gevaar voor de samenleving zijn.’ Ook de internetwaakhonden van Bits Of Freedom vinden het een heel slecht idee, en gaan zelfs kijken of het mogelijk is om een rechtszaak aan te spannen.
Daar hebben ze alleszins gelijk in. In de strijd tegen lieden die onze vrijheid bedreigen leveren we zelf steeds meer vrijheden in. Verworvenheden van een democratische samenleving die we niet zonder slag of stoot verworven hebben. Waar de internetgegevens van iedereen afgeluisterd kunnen worden, dreigt censuur. Totalitarisme ligt altijd op de loer, ook in een vrij land als Nederland. Iedere inlevering van vrije burgerrechten dient dan ook met uiterste argwaan behandeld te worden. Das leben der Anderen in de polder, laten we maar zeggen.
Waar blijft de ophef van het gewone volk op deze Orwelleske wet? Buiten een trendje op Twitter onder de hashtag #sleepnet bleef het stil, maar het gaat ons toch écht allemaal aan. En ook degenen die bij hoog en laag claimen dat ze op het internet ‘niets te verbergen hebben’. Een dergelijke drogreden is hetzelfde als zeggen dat je tegen vrijheid van meningsuiting bent, omdat je zelf toch niets te melden hebt.
De wet zal er — naast de bovengenoemde zeer gegronde privacyzorgen — ook voor zorgen dat we een vals gevoel van veiligheid krijgen. Geen zorgen: de terroristen worden goed in de gaten gehouden en maken geen schijn van kans. Maar dat is schone schijn. Want met een sleepnet vang je geen grote vissen. De grote joekels weten heel goed hoe ze buiten bereik van het net moeten blijven.
