Al in 2014 kwam ING met het idee om betaalgegevens van klanten te gebruiken om gepersonaliseerde advertenties te verkopen. Het plan stuitte, terecht, op een storm van kritiek vanwege privacybezwaren. Ten slotte trok ING het plan wijselijk in.

Een aantal jaar en een aantal spraakmakende privacyschandalen verder probeert de ING het opnieuw. In de tussentijd zijn er alleen maar meer argumenten bijgekomen om weerstand te bieden tegen dit plan. Dankzij het boek The Age of Surveillance Capitalism van Shoshana Zuboff weten we bovendien beter hoe we deze zorgwekkende ontwikkeling kunnen duiden.

Een bank die de betaalgegevens van klanten analyseert om op basis daarvan advertenties aan te bieden is een perfecte illustratie van Zuboffs thema. Bedrijven slagen er via een „parasitaire economische logica” in om een extra bron van inkomsten aan te boren die als het ware meelift op de originele inkomstenbron.

Het is ongeloofwaardig als ING zegt dat klanten zelf vragen om „getarget” te worden. Zeggen dat zulke advertenties „handig voor de klant” zijn, is hetzelfde misleidende taalgebruik dat Google en Facebook hanteren om privacyschendingen om commercieel gewin te maskeren.

Het is meer dan terecht dat de Autoriteit Persoonsgegevens heeft aangegeven dit voorstel te onderzoeken. Dan wordt duidelijk of de AP kan of wil ingrijpen in het oprukkende surveillance-kapitalisme. Nu het nog kan, moeten we deze ontwikkeling in de kiem smoren. 

Alles bij de bron; NRC