Onzinsite Nieuwspaal schreef drie jaar geleden dat de banken in 2016 zouden komen met een nieuw betaalsysteem dat pinpassen overbodig zou maken. „Betalen met je lichaam binnenkort mogelijk.” Het lichaam als betaalmiddel: het had flink wat voordelen. Je kon je pasje niet verliezen, berovingen zouden afnemen en het was ook handig voor mensen zonder geld. 

Dit toekomstvisioen is sindsdien op een nette manier werkelijkheid geworden. In vluchtelingenkamp Zaatari, in Jordanië, betalen bewoners via irisscans. Het systeem heeft inderdaad voordelen. Niettemin is argwaan altijd geboden rondom financiële transacties waaraan het lichaam te pas komt. 

Betaal je met biometrische gegevens, dan hebben die data andere betekenissen buiten de transactie om. Ze geven informatie over je, meer dan nodig is om te winkelen en wat als gegevens vervolgens worden gebruikt om verhalen van asielzoekers te checken?

...Data falen als identiteitsbewijs, en ze falen nog eens zoveel te meer als geld. Eerder dit jaar publiceerde MIT Technology Review een interview met de man achter het betaalsysteem in Zaatari. Hij schetste zijn visioen van een digitale portemonnee, digital wallet, voor de vluchtelingen, met al hun gegevens erin. Al hun transacties in het kamp, hun overheidscontacten, de toegang tot hun financiële accounts, alles verbonden door een identiteitssyteem op de blockchain.

Maar een mapje gevuld met data is geen portemonnee. Wat erin zit is geen geld. De metafoor is bedrieglijk. De suggestie van de satirische site Nieuwspaal was, hoe flauw ook, een stuk adequater. Gaat het om biometrische gegevens, dan zit de uitdrukking ‘betalen met je lichaam’ dichterbij de waarheid dan de metafoor van de ‘digitale portemonnee’.

Alles bij de bron; NRC