Software om terroristen te herkennen. Systemen om vervoersbedrijven te beschermen. Technologie om piraterij bij Somalië te bestrijden. Cybersecuritydiensten- en producten om criminelen en spionnen uit computers te houden. Op het eerste oog was de wapenbeurs in het Duitse Essen voor Marijn Hoijtink een bijeenkomst zoals ze er zoveel had gezien. Marijn onderzocht vier jaar lang hoe Europese beleidsmakers en lobbyisten over veiligheid denken. 'Als je naar hun bijeenkomsten gaat, dan denk je dat wij in oorlog zijn.'

Eén van de panelgesprekken trok wél Hoijtinks aandacht. Een paar hoge meneren kregen een opmerkelijke vraag voorgelegd van de discussieleider: Wat hebben jullie voorhanden als er een aanval plaatsvindt vanuit de ruimte? 'Dat was écht een serieuze vraag,' zegt Hoijtink. 'Er werd daar twintig tot dertig minuten over gediscussieerd, door heel serieuze mensen.'...

Maar de maatschappij ís toch ook onveiliger geworden?

Hoijtink: 'Natuurlijk hebben we het afgelopen jaar een aantal aanslagen gezien. Als we naar de cijfers kijken, is het aantal doden door terroristische aanslagen omhoog gegaan. Maar het aantal doden ten gevolge van terroristische aanslagen is nog altijd relatief laag als je het vergelijkt met verkeersdoden.'

'Het is misschien een gek voorbeeld, maar het laat zien dat het geld dat we nu investeren in de veiligheidsmarkt ook kunnen gebruiken voor andere dingen. Niemand kan ons honderd procent veiligheid ten aanzien van terroristische of andere buitengewone dreigingen garanderen. Uiteindelijk is het dus een politieke keuze. Als je dat gaat deconstrueren, zie je dat er soms heel irreële en onlogische aannames worden gedaan.'...

We kunnen veiliger reizen, de grenzen worden bewaakt. Wat is het probleem?

Hoijtink: 'Ik ben kritisch over het idee dat technologie alles kan oplossen. Die technologie creëert ook een soort lock-in effect. Als je eenmaal technologie aanschaft, kom je er niet meer vanaf. Er is een rat race gaande met het aankopen van steeds weer nieuwe technologie, terwijl we niet precies weten of die wel effectief is of dat een bepaalde technologische oplossing wel de beste is. Het is bovendien heel duur.'

'Als je bijvoorbeeld kijkt naar de datasystemen in Europa, dan hebben we er al heel veel die mensen aan de grens controleren. Eurodac, SIS I, SIS II, FIS, Eurosur, die allemaal informatie bevatten van internationale reizigers. De vraag is: werken ze wel? Hebben we niet te veel data? Of moeten we anders omgaan met de data die we hebben? Want nu voegen we steeds nieuwe data en systemen toe.'

'Na Charlie Hebdo, waarbij de daders zich al in Frankrijk bevonden, was de reactie, we moeten PNR-data toevoegen (informatie over vliegreizen, nvdr), terwijl de daders niet in een vliegtuig zaten. De data die wél beschikbaar waren over deze daders, zijn niet uitgewisseld. Dat geeft aan dat nieuwe data en nieuwe technologie niet per se een oplossing zijn.'

Alles bij de bron; Knack [registratie vereist]