De Europese Unie investeert miljarden in veiligheidsonderzoek. Maar levert al dat onderzoek ook nuttige technologie op die Europa veiliger maakt? Knack trok een jaar lang op onderzoek uit, in samenwerking met acht mediapartners: De Correspondent en VPRO Tegenlicht (Nederland), ARD en Die Zeit (Duitsland), L'Espresso (Italië), Svenska Dagbladet (Zweden), Dagbladed Information (Denemarken) en Longplay (Finland).

Het is de bedoeling 'innovatieve technologieën, prognose-instrumenten en kennis' te ontwikkelen als antwoord op 'allerhande bedreigingen en uitdagingen voor de veiligheid, zoals misdaad, terrorisme en grootschalige noodsituaties'. Het onderzoek richt zich onder meer op de beveiliging van infrastructuur en nutsvoorzieningen, de opsporing van explosieven, de verbetering van de communicatie tussen veiligheidsdiensten, de koppeling van datastromen en de inzet van drones, biometrie en sensoren om steden en buurten te beveiligen.

De afgelopen tien jaar pompte Europa ruim 1,7 miljard euro in veiligheidsonderzoek via de kaderprogramma's FP7 (2007-2013) en Horizon 2020 (2014-2020). Tegen 2020 zal dat bedrag oplopen tot zowat 3 miljard euro. 38 van de 161 projecten zijn in het kader van Horizon 2020 opgestart en lopen nog. Bijgevolg is het nog te vroeg om over de resultaten te oordelen.

De meeste van de 123 FP7-projecten met Belgische deelname zijn intussen wél afgerond...  Zonder afbreuk te willen doen aan het wetenschappelijke belang daarvan: tastbare eindresultaten leverden al die miljoenen euro's geïnvesteerd belastinggeld niet op. Veel papier, dat wel. Maar zelfs wat wetenschappelijke publicaties betreft, scoort het Europese veiligheidsonderzoek niet grandioos.

De andere helft van de 123 FP7-veiligheidsonderzoeken met Belgische deelname was wél gericht op de ontwikkeling van allerhande nieuwe technologieën. Enkele voorbeelden: een zoekmachine voor videosurveillance-archieven, een systeem voor de automatische detectie van cyberdreigingen, sensoren voor drugdetectie, een forensisch lab, een watermonitoringssysteem, surveillance-algoritmes, een screeningsysteem voor postdiensten, enzovoort.

Het goede nieuws is dat een hele reeks projecten wel nieuwe veiligheidstechnologie opleverde die vandaag wordt gebruikt om Europa veiliger te maken. Maar in andere gevallen werd de ontwikkelde technologie niet op de markt gebracht. Tussen de beschikbaarheid van een technologische oplossing en de commercialisering ervan als concreet product gaapt vaak een grote kloof. In het kleine wereldje van het Europese veiligheidsonderzoek hebben ze er zelfs een term voor bedacht: de doodsvallei.

Alles bij de bron; Knack