De wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Inlichtingendiensten AIVD en MIVD krijgen meer bevoegdheden als de Tweede Kamer woensdag instemt met een nieuwe wet. Wat mogen ze precies? Wie controleert dat? En mogen ze straks niet te veel?

1. Waarom is de wet nodig?

Geheime diensten vinden de huidige wet, uit 2002 achterhaald. Ze willen vooral meer internetverkeer kunnen aftappen. Nu mogen de diensten communicatie via kabels alleen doelgericht aftappen: bij één specifieke persoon. In de nieuwe wet wordt ‘bulkinterceptie’ toegestaan. Simpel gezegd: de geheime dienst verzamelt een grote berg gegevens en filtert daar langzaam de nuttige informatie uit.

3. Hoe lang bewaart de dienst al die gegevens?

De grote ‘bulk’ van gegevens mogen de geheime diensten drie jaar op de plank laten liggen. Daarna moeten ze vernietigd worden. Dat is wel erg lang, zeggen de Raad van State, de Raad voor de Rechtspraak en de Autoriteit Persoonsgegevens. Mogelijk is dat in strijd met het mensenrechtenverdrag EVRM. Minister Plasterk vindt het „mogelijk nuttig” als de diensten veel historische gegevens op de plank hebben liggen. 

4. Wat vinden de politieke partijen?

De coalitiepartijen VVD en PvdA hebben in het regeerakkoord afgesproken dat er een nieuwe wet komt. Ook het CDA is positief. Volgens D66 en GroenLinks gaat de uitbreiding van de bevoegdheden nu veel te ver. Ze dienden bij elkaar meer dan twintig wijzigingsvoorstellen in. 

7. Wat doen de diensten met bijvangst?

De veiligheidsdiensten tappen veel data af die niets met het onderzoek te maken hebben. Wat te doen met de bijvangst? In het geval van „ernstige feiten” wordt overlegd met de landelijk officier van justitie om te kijken of de informatie van belang is voor het Openbaar Ministerie. Wat is ‘ernstig’? Een woordvoerder van minister Plasterk wil niet vooruitlopen op waar de grens precies ligt. 

8. Hoe voorkom ik dat getapt wordt?

Dat is niet te voorkomen. Je kunt er hooguit voor zorgen dat de inhoud van je gesprekken en berichten versleuteld zijn. 

Alles bij de bron; NRC