Een algoritme is een ingewikkeld wiskundig recept. Maar eigenlijk is het niet meer dan een stappenplan. Hoe het algoritme van bedrijven als Facebook en Google precies werkt, willen die bedrijven absoluut geheimhouden. Ze zijn bang dat er misbruik van gemaakt wordt of dat de concurrent ermee vandoor gaat. Hoe de algoritmes ongeveer werken, weten we wel.

Neem Facebook bijvoorbeeld. Hun algoritme kijkt naar alle informatie die jij geeft. Als jij iets liket, een reactie plaatst, deelt of zelfs maar langer blijft hangen om een video te kijken, laat je Facebook weten dat jij dit leuk of belangrijk vindt. Je krijgt dan een volgende keer als je inlogt wéér dat soort dingen te zien, want dat is blijkbaar voor jou relevant. Maar dat betekent ook dat je heel veel dingen niet ziet. "Je denkt misschien dat je een compleet wereldbeeld hebt door wat je online ziet, maar eigenlijk zie je alleen maar wat er zich in je eigen bubbel afspeelt", zegt Tom van Laer

Op zich handig, want er staat meer op internet dan jij kan lezen. “Maar het gaat nog een stapje verder” zegt Tom. "We klikken vaak op dingen die net ietsje interessanter of iets extremer zijn." Stel, je volgt alles over hockey. Dan klik je volgende keer misschien op een filmpje over naakthockey, want dat is net iets spannender dan wat je al kent. "Zo werkt clickbait nu eenmaal." Je bubbel verschuift een beetje, de extremere kant op. Dat kan betekenen dat je daardoor minder meekrijgt uit het midden. En dan worden de verschillen groter. "We komen dan tegenover elkaar te staan", socioloog Andreas Flache van de Rijksuniversiteit Groningen. Het is een vrij oud verschijnsel, zegt Andreas. De groep maakt als geheel riskantere keuzes dan het individu. "Als iemand anders een extremer standpunt inneemt, dan denkt een ander sneller, 'als hij het zegt, dan mag ik dat ook'."

Maar we kunnen niet alles zomaar op de algoritmes afschuiven. De tech-universiteit MIT deed onderzoek naar het gedrag van twitteraars rond de Amerikaanse verkiezingen. Daaruit bleek dat gebruikers zich juist zélf afzonderen van twitteraars die anders denken dan zij. Als anderen niet in je straatje passen, ontvolgen maar. "Groepen die steeds minder met elkaar communiceren, hebben een vertekend beeld van de werkelijkheid", zegt Andreas.

In hoeverre algoritmes er nou écht voor zorgen dat jouw mening verandert, weten we nog niet, zegt Marijn. De komende vier jaar doet hij er onderzoek naar. "Polarisatie is heel moeilijk te meten. Komt dat door die bubbels of ook door de tijdsgeest en zijn er ook andere factoren?" in hoeverre die algoritmes er nou écht voor zorgen dat jouw mening verandert, weten we nog niet, zegt Marijn. De komende vier jaar doet hij er onderzoek naar. "Polarisatie is heel moeilijk te meten. Komt dat door die bubbels of ook door de tijdsgeest en zijn er ook andere factoren?"

Alles bij de bron; NOS