Overheid, Politiek & Wetgeving
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
Nederland dreigt een surveillancestaat te worden, waarschuwde deze week Aleid Wolfsen van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). Hij riep de Eerste Kamer daarmee op de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) niet aan te nemen.
De oproep is niet mis te verstaan. De AP laat zien dat de in 1949 geschreven voorspellende roman van George Orwell 1984 alsnog waarheid wordt. Bijna 75 jaar later leven we met ‘Big Brother’, een samenleving die destijds als zeer beangstigend werd beschouwd. Het is niet alleen de overheid, ook grote buitenlandse techreuzen verzamelen onze digitale wandelingen, en gebruiken die zelfs voor commerciële doeleinden.
Dit massale gebruik van data is dankzij de technologische revolutie mogelijk. Het is enorm makkelijk geworden om informatie van burgers te verzamelen, uit te wisselen, te interpreteren en toe te passen.
Er is inmiddels voldoende bekend over de schaduwzijde van het ongebreidelde en ondeskundige gebruik van data. Zo kunnen hierdoor gericht groepen worden geselecteerd op grond van wijk, geloof, ras, seksuele geaardheid, ziekte of inkomen.
Het wetsvoorstel WGS regelt dat opsporingsinstanties gegevens mogen uitwisselen, eventueel zelfs met private partijen, zoals banken. Het werd vorig jaar al fors bekritiseerd door mensenrechtenorganisaties, de Raad van State en de Autoriteit Persoonsgegevens. Toch nam de Tweede Kamer deze wet aan, uitgerekend op de dag dat de toeslagencommissie haar schokkende rapport Ongekend onrecht presenteerde.
De Eerste Kamer zit nu met het wetsvoorstel in haar maag en stelt de behandeling steeds uit. De AP en het College voor de Rechten van de Mens concluderen dat de wet schendingen van mensenrechten, zoals discriminatie, mogelijk maakt. Bovendien blijft onduidelijk hoe precies wordt omgegaan met risicoprofilering, of geborgd wordt dat burgerrechten worden beschermd.
Het kabinet-Rutte III is vanwege de toeslagenaffaire in januari afgetreden. Dat zou moeten betekenen dat er ook lessen worden getrokken. Dit wetsvoorstel is met de kennis van nu niet meer acceptabel. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald.
Alles bij de bron; Trouw
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
De Nederlandse Vereniging van Banken spreekt zijn steun uit voor de Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden.
Met het WGS-wetsvoorstel mogen overheidsorganisaties en andere partijen, waaronder banken, persoonsgegevens met elkaar delen en gezamenlijk verwerken binnen samenwerkingsverbanden. Dat mag bijvoorbeeld wanneer er vermoedens van fraude of georganiseerde criminaliteit zijn.
De steun van de NVB volgt een recente uitspraak van de Autoriteit Persoonsgegevens, die juist kritiek uitte over het wetsvoorstel. De privacytoezichthouder raadde de Eerste Kamer op dinsdag aan om de WGS niet aan te nemen. AP-voorzitter Aleid Wolfsen meldde onder andere dat 'het risico van massasurveillance' op de loer ligt bij de WGS-wet, die door critici ook wel 'Super SyRI' wordt genoemd.
De AP stelde dinsdag ook dat het WGS-wetsvoorstel 'verder gaat' dat het omstreden SyRI, dat in 2020 werd stopgezet. "Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk dat nog veel meer instanties persoonsgegevens met elkaar delen, zonder dat er duidelijk iets aan de hand is", aldus de toezichthouder.
De WGS moet nog worden aangenomen door de Eerste Kamer.
Alles bij de bron; Tweakers
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
Minister Ollongren (BZK) informeert de Tweede Kamer over het onderzoek naar knelpunten in de verwerking van bijzondere persoonsgegevens en strafrechtelijke gegevens door woningcorporaties.
...Bij de uitvoering van hun taken verwerken woningcorporaties persoonsgegevens. Het is met het oog op de uitvoering van hun taken wenselijk dat woningcorporaties in specifieke gevallen meer persoonsgegevens mogen verwerken dan alleen de gewone persoonsgegevens en dat hiervoor een expliciete grondslag bestaat om duidelijkheid te bieden aan de woningcorporatiesector. Daarom acht ik het – in de hieronder beschreven situaties – noodzakelijk de Woningwet aan te passen...
....3. Kaders vanuit privacy-perspectief
In het onderzoek is rekening gehouden met het spanningsveld tussen de individuele (privacy-)belangen van de woningzoekende of huurder, en het belang van de groep omwonenden om te wonen in een fijne woonomgeving. Dit komt tot uiting in afspraken wie welke informatie mag verwerken en delen en in welke setting. Een uitgangspunt is dat de grondslagen een mogelijkheid zullen bieden gegevens te verwerken die nodig zijn voor de uitvoering van de taken die woningcorporaties hebben. Concreet betekent dit dat het steeds gaat om gegevens die corporatiemedewerkers verkrijgen uit eigen waarneming. Uit het onderzoek is niet gebleken dat er een noodzaak is dat de woningcorporatie, bijvoorbeeld in (wijk)overleggen, gegevens uit medische dossiers of het strafrechtelijk verleden van personen ontvangt van zorg- en welzijnsorganisaties en politie en in de eigen systemen verwerkt.
In geen geval biedt een aanvullende wettelijke grondslag een rechtvaardigingsgrond dat woningcorporaties verder gaan bij de verwerking van gegevens dan voor het doel nodig is, of zelfs grootschalig (o.a. medische of strafrechtelijke) gegevens van huurders of woningzoekenden verwerken. Daarbij wordt opgemerkt dat gegevens die worden verwerkt in het kader van de leefbaarheidstaak door woningcorporaties, niet voor andere doeleinden mogen worden gebruikt.
Alles bij de bron; RijksOverheid
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
Grapperhaus stuurde de wet dinsdag naar de Kamer. Het gaat om de Wet verwerking persoonsgegevens coördinatie en analyse terrorismebestrijding en nationale veiligheid. De wet verruimt bevoegdheden van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid om gegevens van burgers te verzamelen.
Eerder dit jaar bleek uit onderzoek van NRC dat de NCTV in het geheim burgers volgde op sociale media. Daar kwam veel kritiek op, omdat de NCTV niet de bevoegdheid heeft op burgers te volgen of op te sporen. De instantie werkt alleen als een schakel tussen de verschillende bestaande inlichten- en opsporingsdiensten zoals de AIVD, MIVD en politie.
Demissionair Grapperhaus legde die kritiek naast zich neer en besloot deze zomer een wet te maken die de NCTV die bevoegdheden juist wel geeft.
De Autoriteit Persoonsgegevens was eerder deze maand opnieuw kritisch, dit keer over de uitwerking van het wetsvoorstel. De privacytoezichthouder vindt het wetsvoorstel 'te vaag begrensd' en noemt het een vrijbrief voor de NCTV. "De minister van Justitie en Veiligheid maakt niet duidelijk waarom het noodzakelijk zou zijn dat nou juist de NCTV – een gewone afdeling van een ministerie – bepaalde persoonsgegevens verzamelt, opslaat en deelt op een terrein waarop ook inlichtingendiensten actief zijn", schreef de toezichthouder.
Ook de Afdeling advisering van de Raad van State vond het voorstel te ver gaan. "De verwerking van persoonsgegevens door de NCTV moet worden begrensd. Deze verwerking kan immers een beperking van de privacy opleveren, zeker bij bijzondere of strafrechtelijke gegevens", schreef het orgaan. De Raad adviseerde Grapperhaus het wetsvoorstel niet naar de Tweede Kamer te sturen, tenzij hij aanpassingen zou doorvoeren.
Alles bij de bron; Tweakers
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
“Aan de toeslagenaffaire hebben we gezien hoe mensen in de knel kunnen komen. Dit wetsvoorstel gaat verder”, zegt AP-voorzitter Aleid Wolfsen. Hij noemt de zwarte lijst van de Belastingdienst, de Fraude Signalering Voorziening (FSV), als slecht voorbeeld uit het verleden. Het wetsvoorstel gaat volgens Wolfsen ook verder dan het zwaar bekritiseerde antifraudesysteem Syri, waarmee de overheid onder andere fraude met uitkeringen wilde opsporen.
De Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) ligt nu bij de Eerste Kamer. Die vroeg eerst advies aan de Autoriteit Persoonsgegevens en wacht ook nog op voorlichting van de Raad van State, voor erover gestemd wordt. Eerder noemde de Raad van State de wet in een advies niet effectief en mogelijk strijdig met het grondwetsartikel over privacybescherming van burgers.
De Tweede Kamer heeft de wet eind vorig jaar al aangenomen. Dat was vlak voordat het kabinet struikelde over het toeslagenschandaal. Daarin speelden algoritmes van de Belastingdienst en het aanhouden van zwarte lijsten met vermeende fraudeurs een zeer kwalijke rol.
De fracties van D66, GroenLinks, SP, PvdD, Denk en Van Kooten-Arissen stemden in de Tweede Kamer tegen de wet. D66’er Kees Verhoeven noemde het destijds ‘zorgelijk’ hoe de wet ‘publieke datazucht en uitvoeringsvalkuilen op een risicovolle manier combineert’.
Alles bij de bron; Trouw
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
Om „kafkaëske toestanden voor grote aantallen mensen” te voorkomen roept de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) de Eerste Kamer op niet met een nieuwe datakoppelingswet in te stemmen. Terwijl veel slachtoffers van de Toeslagenaffaire nog wachten op schadevergoeding, dreigt volgens AP-voorzitter Aleid Wolfsen een nog groter drama als de Wet gegevensverwerking samenwerkingsverbanden (WGS) wordt ingevoerd. De AP heeft de Senaat dinsdag per brief gewaarschuwd.
Wolfsen: ‘Het wetsvoorstel zet de deur wagenwijd open voor een onbegrensde surveillance door een onbegrensde hoeveelheid partijen, publiek en privaat.’ Volgens de AP-voorzitter gaat de WGS ook verder dan het sterk bekritiseerde SyRi (Systeem Risico Indicatie) waarvoor de rechter uiteindelijk een stokje stak.
De AP laat zich negatief uit in een advies op verzoek van de Eerste Kamer. Het huidige voorstel is al aangenomen door de Tweede Kamer. Eerder adviseerde de AP al kritisch over de eerste en tweede versie van het wetsvoorstel.
Doel van de wet is onder meer fraude- en criminaliteitsbestrijding. Hiervoor regelt de WGS dat het Financieel Expertise Centrum (FEC), de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV), de Regionale Informatie- en Expertise Centra (RIEC’s) en de Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH’s) gegevens met elkaar en later met private partijen, zoals banken, mogen uitwisselen.
Het steekt Wolfsen dat de regering later nieuwe samenwerkingsverbanden mag aanwijzen, die ook weer gegevens mogen delen. ‘Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk dat nog veel meer instanties persoonsgegevens met elkaar delen, zonder dat er duidelijk iets aan de hand is. En niet alleen overheidsinstanties, ook private partijen. Hier ligt het risico van massasurveillance op de loer.’
Alles bij de bronnen; Computable & NRC [thnx-2-Niek]
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
De rechtszaak van stichting Privacy First tegen de Nederlandse Staat over ANPR-cameratoezicht is aanstaande woensdag 10 november via deze livestream te volgen.
"Gezien de Europese jurisprudentie terzake acht Privacy First de kans op een succesvolle rechtsgang buitengewoon hoog", zo laat de stichting zelf weten. Indien nodig volgt na dit kort geding tevens een bredere bodemprocedure. "De huidige ANPR-wet vormt immers een massale privacyschending en hoort simpelweg niet thuis in een vrije democratische rechtsstaat", aldus Privacy First.
Alles bij de bron; Security
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
Een wetsvoorstel waarin terrorismecoördinator NCTV meer bevoegdheden krijgt om informatie over burgers te verzamelen, moet van tafel. Demissionair minister Grapperhaus (Justitie en Veiligheid, CDA) moet het voorstel „grondig” aanpassen of helemaal niet indienen. Dit schrijft de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) in een advies aan de minister dat vrijdag is gepubliceerd.
Volgens de privacytoezichthouder ontbreekt het in het wetsvoorstel van Grapperhaus aan waarborgen bij het verwerken van gevoelige gegevens over burgers.
Voorzitter Aleid Wolfsen van de AP noemt de nieuwe wet een „vrijbrief voor de NCTV”. Hij stelt: „Als je bij de geheime diensten en politie ziet met hoeveel randvoorwaarden het verwerken van dergelijke gevoelige informatie omgeven is, dan valt toch niet te verdedigen dat dat bij de NCTV niet nodig is?”
Wolfsen: „Dit wetsvoorstel zet de deur open voor een surveillancemaatschappij. Waarbij op grote schaal, en zonder goed toezicht allerlei gevoelige informatie over burgers wordt verzameld en gedeeld met andere organisaties. En zonder dat mensen zich, bijvoorbeeld via een rechter, goed kunnen verweren.”
Alles bij de bron; NRC [Thnx-2-Niek]
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
De Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD) heeft de Tweede Kamer gewaarschuwd voor een aanpassing van de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv 2017), omdat die voor een hiaat in het toezicht zorgt, zo stelt de toezichthouder...
...In het regeerakkoord werd overeengekomen dat de Wiv 2017 na de inwerkingtreding binnen twee jaar zal worden geëvalueerd door een onafhankelijke commissie. Die pleitte eerder dit jaar voor een aanpassing van de wet....
...Zowel de CTIVD als de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden hebben kritiek op de voorgestelde wijzigingen.
De CTIVD heeft nu een brief over het wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. In het wetsvoorstel wordt het toezicht door de CTIVD geschrapt. "Waarmee bezien vanuit de onafhankelijke positie van de CTIVD en de in de Wiv 2017 aan de CTIVD toegekende toezichtmiddelen (zoals real-time toezicht/toegang tot staatsgeheime documenten), een toezichthiaat ontstaat", zo waarschuwt de toezichthouder. Die roept de Tweede Kamer op om bij de behandeling van het wetsvoorstel hier rekening mee te houden.
Alles bij de bron; Security
NCTV Trilogie - deel 3; Kabinet wil wetsvoorstel dat NCTV burgers online laat volgen snel behandelen
- Gegevens
- Hoofdcategorie: Nieuws uit NL
Het kabinet wil het wetsvoorstel dat de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding (NCTV) toestaat om burgers online te volgen en gevoelige persoonsgegevens te verzamelen, analyseren en met binnen- en mogelijk ook buitenlandse partijen te delen snel behandelen.
Het wetsvoorstel Wet verwerking persoonsgegevens coördinatie en analyse terrorismebestrijding en nationale veiligheid staat de NCTV toe om voor de bestrijding van terrorisme en de nationale veiligheid persoonsgegevens te verwerken. Ook moet het mogelijk worden om fenomenen en trends op deze terreinen te signaleren, analyseren en duiden en hier beleid op te voeren.
Het wetsvoorstel volgt op berichtgeving van het NRC dat de NCTV, jarenlang in strijd met de wet, privacygevoelige informatie over burgers verzamelde en verspreidde. Ook stelde de krant dat medewerkers van de dienst door middel van nepaccounts op sociale media in het geheim honderden politieke campagneleiders, religieuze voormannen en linkse en rechtse activisten volgen.
Grapperhaus stelt dat het in belang van de nationale veiligheid is dat het wetsvoorstel wordt aangenomen zodat de NCTV de nu gestaakte werkzaamheden zo spoedig mogelijk kan hervatten. Eerder werd het wetsvoorstel al voor advies aan de Raad van State voorgelegd. De minister heeft het advies inmiddels ontvangen.
Alles bij de bron; Security