1 Privacy is een grondrecht dat nu belangrijker is dan ooit

In het digitale tijdperk moet de burger beschermd worden tegen verregaande dataregistratie, en surveillance door bedrijven en overheid. Privacy is een grondrecht dat nu belangrijker is dan ooit. De grootste zorg van dit moment is overheidssurveillance. Het risico ligt op de loer dat de overheid alles over haar burgers wil weten, en te ver gaat in het verzamelen van data. Dit wordt onder andere gedaan door preventief te fouilleren, of data te verzamelen met pinnen. Het verleden leert ons dat dit niet goed uitpakt.

Een almachtige overheid die alles over haar burgers weet, maakt de maatschappij erg kwetsbaar. Met het lekken van de Snowden files in 2013 werd de omvang van de spionageactiviteiten van de Amerikaanse overheid duidelijk. Niet alleen regeringen over de hele wereld, maar zelfs haar eigen burgers werden nauwlettend in de gaten gehouden. Toen deze geheime activiteiten publiek werden, kwamen we plotsklaps terecht in een nieuwe wereld. Voorheen werd er lacherig over gedaan. Inmiddels blijft het besef van de ernst en de omvang van dit probleem groeien. Niet in het minst doordat er steeds meer zaken van misbruik van data aan het licht komen, zoals identiteitsdiefstal, afpersing en gelekte seksfilmpjes van beroemdheden.

2 Je kunt jezelf beschermen tegen de macht van Google

Google is een van de machtigste bedrijven ter wereld. Via Google ben je nooit privé. Hun businessmodel is gebaseerd op het zo veel mogelijk verzamelen van gegevens van individuen en bedrijven over de hele wereld. Vervolgens adverteren ze op basis van wie jij bent. Zelfs de zoekresultaten die jij te zien krijgt, zijn aangepast op het profiel dat Google van je heeft. Mensen zien zichzelf steeds meer bevestigd in het denken over de wereld dat ze al hebben, doordat de resultaten die ze terugkrijgen steeds nauwer worden, in een eeuwigdurende loop van hetzelfde.

3 Er is een War on Cash gaande, en we merken het nauwelijks

Contant geld is steeds meer aan het verdwijnen. Er wordt actief gelobbyd door banken om contact geld uit te faseren. Iedereen moet over op de pinpas, mobiel betalen, of creditcards. Dat is zorgelijk, omdat je je daarbij ontzettend afhankelijk maakt van een klein aantal partijen. Denk aan de bancaire sector, maar ook aan de technische infrastructuur, zoals elektriciteit. Het hebben van de optie om digitaal te betalen is fijn, maar het moet wel een optie blijven, en geen verplichting.

4 Dat je niets te verbergen hebt, is een onzinnige verdediging

Onlangs zijn er vrij stilletjes nieuwe sleepnetwetten aangenomen. Inlichtingendiensten krijgen hierdoor veel meer toegang tot de privédata die we online delen. Dat is zorgwekkend, omdat de kaders daarvan niet zo duidelijk gedefinieerd zijn. Wanneer eigent de overheid zich dat recht toe en wanneer moeten ze uit je privéleven blijven? Dat is een glijdende schaal die al 15 jaar gaande is. We krijgen constant beelden te zien van verschrikkingen als terrorisme en pedofilie. Hoe vreselijk dat ook is, het is aangetoond dat meer data deze problemen niet tegengaat. In sommige gevallen maakt dit het zelfs moeilijker om de daders er uit te pikken...

...Zeggen dat je niets te verbergen hebt, is in feite een zeer individualistisch antwoord op een structureel, maatschappijbreed probleem. Het recht op privacy is veel fundamenteler dan dat: het gaat over de democratische waarden waarop onze samenleving is gestoeld. Denk aan het feit dat journalisten met bronnen kunnen praten en deze geheimhouden om gedegen onderzoeksjournalistiek te doen. Dat kan niet meer als de overheid van iedereen on file heeft met wie, waar en wanneer ze praten.

5 Nu je privacy te koop is, wordt het iets voor de elite

Zorgverzekeraars bieden korting in ruil voor data. Supermarkten doen het ook. Ze geven je een klantenkaart, zoals een bonuskaart, die je weliswaar korting geeft, maar voortdurend gegevens over jou verzamelt en dus niets anders doet dan jou profileren op basis van je koopgedrag. Je kan het ook omgekeerd zien: je betaalt meer als je je privacy wilt behouden. Als je zegt: ik wil m'n pak melk en m'n soepje halen bij de supermarkt, en verder wil ik niet mijn data delen met dat grote bedrijf. Daar word je dan financieel op afgerekend.

Alles bij de bron; NPO-Human