Het gaat niet goed met onze online privacy, daar zullen de meeste mensen het over eens zijn. Overheden luisteren grote groepen mensen af en grote technologiebedrijven worden rijk met het verzamelen van persoonsgegevens. Toch is nog niet alles verloren.

Privacy is een grondrecht, als je Artikel 10 uit onze Grondwet zo wil interpreteren: “Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen beperkingen, recht op eerbiediging van zijn persoonlijke levenssfeer.”  Toch lijkt het alsof juist de afgelopen jaren privacy een flinke deuk heeft opgelopen. De wetten die de laatste jaren zijn doorgevoerd lijken er vooral op gericht mensen te pakken die alleen al denken of praten over iets illegaals.

Op politiek vlak lijkt het soms een hopeloze situatie. Dat is de reden dat één van de belangrijkste privacyvoorvechters vorig jaar de Tweede Kamer verliet. Astrid Oosenbrug (PvdA) vertelt verderop in dit nummer hoe de politiek vaak privacy inruilt voor andere onderwerpen als veiligheid, en dat het door onwil of weinig kennis bijna onmogelijk is om privacy op de kaart te zetten.

De Wet op Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten werd vorig jaar opgezet. Met de wet krijgen de AIVD en de MIVD veel meer bevoegdheden. Zo mogen de inlichtingendiensten straks grote hoeveelheden data aftappen van brede groepen burgers, ook van mobiele communicatie. Ook nam de Tweede Kamer de Wet Computercriminaliteit III vorig jaar aan. Die wordt ook wel de ‘terughackwet’ genoemd, omdat de politie volgens de wet mag inbreken op de computers van verdachten. Rechercheurs mogen zo keyloggers of andere malafide software installeren. Ook mag de politie gebruik maken van zero-days om op software in te breken.

Toch lijkt niet alles verloren, want buiten de Tweede Kamer zijn er genoeg actiegroepen die heel effectief strijden voor privacy. Een andere belangrijke ontwikkeling is dat steeds meer mensen zich in ieder geval bewust worden van wat overheden en bedrijven allemaal weten. Dat bewustzijn groeit wel degelijk, zeggen experts. Het aantal diensten en apps dat zich richt op privacy en veiligheid groeit onmiskenbaar. 

Privacy is een fenomeen dat al duizenden jaren bestaat, maar door de snelle technologische vooruitgang verandert de invulling van het begrip in rap tempo. Dat betekent gelukkig ook dat privacy niet snel ‘dood’ zal zijn. Wel krijgt het een andere vorm. Welke dat is, is nu nog niet te voorspellen.

Alles bij de bron; PCM