De rol van techreuzen bij de Russische verkiezingen van deze week, zou ook in andere landen tot bezorgdheid moeten leiden.

Afgelopen week zwichtten Google en Apple om een app van oppositiepoliticus Aleksei Navalny te verwijderen, nadat de Russische internetautoriteit Roskomnadzor met boetes en arrestaties van lokale medewerkers had gedreigd. Navalny’s aanhangers reageerden boos. „Een schandelijke daad van politieke censuur”, twitterde een van zijn naaste medewerkers.

Allereerst is dit een afkeurenswaardige stap van de Russische overheid. Maar de Russische dynamiek rondom Apple en Google legt ook iets anders bloot dat de landsgrenzen van Rusland overstijgt. Eens en te meer blijkt: deze Amerikaanse techmonopolisten hebben te veel macht over het publieke debat –en niet alleen in Rusland.

Hoe exotisch de gang van zaken in Rusland ook mag lijken, zo ver weg is dat scenario niet in andere Europese landen. Ook in Europa spelen techplatforms een grote rol in het bepalen van wat wel en niet mag. Doordat beslissingen over moderatie en censuur vaak snel en niet-transparant worden genomen, kunnen rechters en burgers niet goed beoordelen hoe dat gaat en of dat terecht is.

Er moet snel werk gemaakt van betere manieren om deze vitale infrastructuur in te bedden in de democratische rechtsstaat. Niet door ze met machtsvertoon onder staatscontrole te brengen zoals nu in Rusland gebeurt, juist niet. Maar wel door ze meer onder invloed te brengen van burgers, parlementen, rechters...

...Concreter werkt bijvoorbeeld Twitter aan plannen om meer zeggenschap te geven aan gebruikers, en de macht over het platform over te dragen aan een decentraal, open source netwerk. Www-uitvinder Tim Berners-Lee werkt aan plannen om door een ‘gedecentraliseerd’ web de macht van techreuzen te breken. Meer van dat soort projecten zijn nodig, net als democratisch debat over de toepassingen. Democratie kan niet met een gerust hart over worden gelaten aan Big Tech of de staat alleen, leert het Russische voorbeeld wel.

Alles bij de bron; NRC