Er werden de voorbije zes jaar meer dan 170 camera’s in Kortrijk gezet. Een plan voor nóg meer camerabewaking ligt op tafel. Terecht?
...“Er zijn nog te veel woninginbraken en we moeten waakzaam zijn dat de grenscriminaliteit niet opnieuw de kop opsteekt”, zegt de huidig burgemeester Vincent Van Quickenborne, die de voorbije zes jaar een ingrijpend cameraplan voor Kortrijk uitrolde. “Ons voorstel is nu om ook woonwijken te beveiligen met camera’s. Een voorstel dat 77 procent van de Kortrijkzanen steunt, zo bewijst een rondvraag van Team Burgemeester. Camera’s zijn bovendien goed voor de verkeersveiligheid. We willen vier trajectcontroles: in de Doornikserijksweg tussen Kooigem en Kortrijk, in de Rekkemsestraat in Marke, in de Moeskroensesteenweg in Aalbeke en in de Sint-Katharinastraat in Heule”, aldus Van Quickenborne.
N-VA vindt dat er niet mag worden bespaard op veiligheid en gaat veel veel verder. Kopman Axel Ronse maakte eerder al bekend dat N-VA wil onderzoeken of de camera’s kunnen uitgerust worden met sensoren die onder meer decibels en passage registreren. “Als de sensor op een raar tijdstip opeens meer passage registreert, kan dat wijzen op drugstrafiek”, verduidelijkt Ronse.
Onder welke voorwaarden mag een bedrijf overgaan tot verborgen cameratoezicht? De laatste jaren is er het één en ander veranderd, onder andere door de komst van de AVG. Zichtbare camerabewaking, bijvoorbeeld bij de ingang van de supermarkt, is aan minder strikte voorwaarden gebonden...
...Als werkgever mag u alleen een verborgen camera gebruiken als u aan de volgende voorwaarden voldoet:
Ondanks allerlei inspanningen lukt het niet om een eind te maken aan de diefstal of fraude.
Het gebruik van de verborgen camera is tijdelijk.
De inbreuk op de privacy van de werknemers is zo klein mogelijk.
U heeft de werknemers er vooraf op gewezen dat het plaatsen van verborgen camera’s in bepaalde situaties (diefstal of fraude) mogelijk is. Dit kan bijvoorbeeld in een personeelsregelement.
U informeert de betrokken werknemers achteraf over het gebruik van de verborgen camera.
U heeft een data protection impact assessment (DPIA) uitgevoerd.
Komt er uit het DPIA naar voren dat de beoogde inzet van (verborgen) camera’s een hoog privacy-risico oplevert, dan moet u als werkgever met de Autoriteit Persoonsgegevens overleggen voordat u met het cameratoezicht start. De AP zal met adviezen komen hoe u de privacy-risico’s kunt beperken.
Jos van der Doelen kijkt niet meer op van een bewakingscamera meer of minder in Oss. ,,Ze staan overal tegenwoordig", stelt hij vast. De 64-jarige Ossenaar loert nog eens naar één van de zeven mobiele bewakingscamera's op het kermisterrein en trekt een vies gezicht. ,,Ik vind het grote onzin allemaal. Of de camera's helpen voor de veiligheid is niet eens gebleken. Volgens mij is het allemaal schijn."
De 15-jarige Tatum vult aan: ,,Ik vind wel dat ze alleen moeten kijken als er iets is gebeurd." Dat is ook wat de gemeente zegt te doen met de beelden. Die worden slechts bekeken 'als daar aanleiding voor is'. Meer wil een woordvoerder niet kwijt over de mobiele camera's (type Camelot Watchtower) die steeds vaker opduiken in Oss.
De BOA's in Hoorn krijgen een zogenoemde bodycam op hun uniform. Die kunnen in specifieke situaties worden aangezet om beelden te maken die als bewijsmateriaal kunnen worden gebruikt. Voor het gebruik van de camera’s zijn nog geen specifieke regels opgesteld, maar het valt onder de nieuwe Algemene verordening gegevensbescherming.
De proef duurt tot na de kermis volgend jaar, zodat er dan ook bijvoorbeeld op Lappendag mee kan worden gewerkt, een dag die traditioneel nog wel eens voor schermutselingen zorgt in de binnenstad.
Ook in rechtbanken en bij grote evenementen mag de politie in België nu camera’s plaatsen. De politie krijgt eveneens toegang tot beelden die door de organisator van een evenement worden gemaakt. Dit alles is nu bij wet vastgelegd.
De Koninklijke Besluiten volgen op de zogenoemde Camerawet die al eerder werd goedgekeurd. De wet is nu uitgebreid met de mogelijkheid om camera’s in te zetten op voor het publiek toegankelijke, besloten plaatsen. Veelal gaat het hierbij om tijdelijke installaties. Volgens het kabinet van de minister van Binnenlandse Zaken zijn er wel voorwaarden verbonden aan de inzet van tijdelijk cameratoezicht. De rechtbank dient vooraf toestemming te geven en cameratoezicht moet als middel proportioneel zijn ten opzichte van het doel.
Volgens de Belgische overheid is het dankzij de Koninklijke Besluiten mogelijk geworden voor organisatoren van evenementen om cameratoezicht op een gestructureerde en systematische manier in het beveiligingsplan op te nemen, evenals de vermelding dat de politie ondersteuning biedt bij het bekijken van de beelden en het reageren daarop.
De NS gaat alle 700 veiligheidsmedewerkers de komende tijd van een bodycam voorzien die beeld en geluid kan opnemen. Medewerkers van Veiligheid & Service kunnen de bodycam inschakelen op het moment dat er een "ingewikkelde situatie" ontstaat, zo laat de NS weten.
Justitie, politie en NS kunnen de beelden van de bodycam, in aanvulling op de camera's die er al zijn in treinen en op stations, gebruiken voor opsporings- en vervolgingsdoeleinden. Er heeft al een halfjaar durende proef plaatsgevonden waarbij 80 veiligheidsmedewerkers met een bodycam werden uitgerust. Tijdens de proef is twee keer beeldmateriaal gevorderd naar aanleiding van een incident. Deze beelden hebben bijgedragen aan het vervolgproces.
In totaal telt Nederland naar schatting anderhalf miljoen bedrijfs- en privécamera’s. Particulieren en bedrijven kunnen hun camera’s vrijwillig aanmelden bij de politie. De digitale ogen zijn welkome hulpmiddelen in tijden van politieschaarste.
Nederlandse politiebonden hopen daarom dat het verplicht wordt om camera’s aan te melden bij de overheid, zoals deze maand in België gebeurde. Iedereen die daar nu een camera installeert, moet deze aanmelden bij het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Experts en privacywaakhonden waarschuwen voor gevaren van de particuliere camera’s. De systemen zouden eenvoudig te hacken zijn, ook wordt de privacy van omstanders niet altijd gerespecteerd. Privacyexpert Gerrit-Jan Zwenne, hoogleraar Recht en Informatiemaatschappij aan de Universiteit Leiden; ,,Als je elke camera in Nederland wil controleren, moet je een privacypolitie van 10.000 man optuigen.''
De oplossing ligt volgens Zwenne dan ook meer in voorlichting en bewustwording: ,,Als overheid moet je de norm stellen. Het is onfatsoenlijk om zomaar mensen overal te filmen. Dat moet het algemene besef worden.''
We worden in ons dagelijks leven intussen meer wel dan niet gefilmd. Op de invalswegen van onze steden, in de supermarkt, aan de bankautomaat en in de gangen van het ziekenhuis. Maar ook op de werkvloer worden we steeds vaker in het oog gehouden.
Bedrijven die gebruik willen maken van bewakingscamera’s moeten daarvoor een aanvraag doen bij de Gegevensbeschermingsautoriteit, voorheen de Privacycommissie. Volgens de recentste cijfers werden in 2017 1.129 nieuwe aanvragen gedaan om camera’s op de werkvloer te mogen plaatsen. Dat is een aangroei met 7 procent in vergelijking met het jaar voordien. In totaal zijn er nu in België al 7.632 bedrijven die camera’s hebben geïnstalleerd.
De aanwezigheid van camera’s in een bedrijf wordt geregeld door een cao die in juni 1998 door de Nationale Arbeidsraad (NAR) werd opgesteld. Daarin wordt in de eerste plaats duidelijk gemaakt welk doel de camerabewaking mag hebben. Het gaat hier om de controle van veiligheid en gezondheid, de bescherming van goederen van de onderneming, de controle van het productieproces en de controle van het werk van de werknemer.
Voor de eerste drie doeleinden mag de camerabewaking permanent zijn, op voorwaarde dat de controle van het productieproces op de machines slaat. Voor procescontrole die betrekking heeft op werknemers of voor de controle van de arbeid van de werknemer mag camerabewaking enkel tijdelijk. Wat dat laatste betreft, mogen de camerabeelden overigens niet als enig bewijsmateriaal voor de beoordeling van een werknemer worden gebruikt.
De cao van de NAR benadrukt ook dat de camerabewaking proportioneel moet zijn. Dat wil met andere woorden zeggen dat er geen buitensporig gebruik van gemaakt mag worden en geen sprake mag zijn van inmenging in de private levenssfeer van de werknemer.
