Klinisch psycholoog Dirk Nuyens stuurde begin dit jaar een brief aan al zijn patiënten. Hij is, zo schreef hij, net als andere psychologen en psychiaters per 2017 verplicht om de uitkomsten van vragenlijsten uit patiëntendossiers te delen met de zogeheten Stichting Benchmark GGZ (SBG). Ondanks deze plicht stelde Nuyens zijn patiënten voor een keuze: wilt u dit, of niet? „Geen enkele patiënt stemde in”, vertelt Nuyens.

Over deze vragenlijsten is de afgelopen maanden een rel ontstaan in de geestelijke gezondheidszorg. Een actiegroep van psychologen stond donderdag in de rechtbank van Utrecht tegenover de SGB: een ‘onafhankelijk kenniscentrum’ van patiënten, zorgaanbieders én ook zorgverzekeraars.

Op de zogeheten ROM-lijsten, die patiënten per e-mail krijgen, staan vragen als ‘hoe zou u over het algemeen uw psychische gezondheid noemen?’ en ‘heeft uw behandelaar genoeg tijd voor u?’. De uitkomsten zijn bedoeld om te meten hoe effectief behandelingen zijn – en om deze uiteindelijk te verbeteren. Maar zorgverzekeraars krijgen een analyse van deze enquêteresultaten ook te zien, tegen de zin van veel psychologen. Om hoeveel doorgestuurde ROM-gegevens het gaat, is niet bekend; er worden jaarlijks een miljoen mensen behandeld in de geestelijke gezondheidszorg.

In het kort geding eisten de psychologen dat het doorsturen van de vragenlijsten aan verzekeraars per direct moet stoppen vanwege de privacy van patiënten. Maar volgens stichting SBG worden de vragenlijsten dusdanig met software bewerkt dat persoonsgegevens niet meer herleidbaar zijn. Volgens de psychologen blijft er nog genoeg informatie – zoals geslacht, ziektebeeld, leeftijd – over om iemand ook zonder naam te kunnen identificeren. Inmiddels hebben bijna zevenduizend mensen een petitie tegen het delen van de gegevens ondertekend.

...Na kritische Kamervragen schreef demissionair minister Schippers (Volksgezondheid, VVD) afgelopen maart nog dat expliciete toestemming van de patiënt nodig is voor het delen van de ROM-gegevens. Daarbij verwees zij naar een uitspraak van privacytoezichthouder Autoriteit Persoonsgegevens over een andere, vergelijkbare zaak.

Sindsdien is er veel onrust en onduidelijkheid ontstaan. Want psychologen moesten van verzekeraars de gegevens per 2017 juist ook zónder toestemming van patiënten delen. Brancheorganisatie GGZ Nederland adviseerde de behandelaars wel „door te gaan met ROM’en”, maar voorlopig te stoppen met het afstaan van de gegevens.

Alles bij de bron; NRC