Het advies gaat over het gebruik van het systeem van de zogenoemde anpr-camera's. Dit betreft het systematisch verzamelen, vastleggen, bewerken en jarenlang bewaren van gegevens over de bewegingen van voertuigen op diverse plaatsen in Nederland. De Autoriteit Persoonsgegevens vindt dat nader moet worden gekeken naar de verstrekking van de gegevens aan derden en aan het buitenland, en naar de beveiliging van het opslagsysteem.
De toezichthouder vindt dat de huidige wettekst ruimte laat voor het gebruiken van de opgevraagde gegevens voor andere doeleinden dan waarvoor de de bevoegdheid is bedoeld, namelijk het opsporen van verdachten van een misdrijf of het kunnen aanhouden van een voortvluchtige persoon. Daarnaast constateert de Autoriteit Persoonsgegevens dat het ontwerpbesluit slechts op één aspect van de informatiebeveiliging toeziet: de authenticatie van een geautoriseerde persoon. Volgens de toezichthouder ontbreken bepalingen die toezien op de beveiliging van het centrale opslagsysteem tegen bijvoorbeeld hackpogingen. Daarbij constateert de autoriteit dat in het ontwerpbesluit geen melding wordt gemaakt van het niveau van de beveiliging bij het inloggen door geautoriseerde personen; er wordt bijvoorbeeld niets gezegd over het gebruik van tweetraps- of drietrapsauthenticatie. De toezichthouder wil dat de minister dit nader uitwerkt.
Eind 2016 besloot de regering van België dat er ongeveer 1.000 ANPR-camera's langs de Belgische autosnelwegen worden geïnstalleerd: een cameraschild dat een krachtig wapen moet zijn tegen terrorisme en gewelddadig extremisme, volgens de projectleider. Maar het werkt ook tegen criminaliteit in het algemeen.
Het idee is dat de aanwezigheid van het cameranetwerk een algemeen preventief effect heeft, aldus Christiaan Drieskens van de federale politie, hoofdcommissaris en nationaal projectleider ANPR. Daarnaast moet het netwerk helpen bij bewaking van grensovergangen en het verhogen van de verkeersveiligheid.
Alle kentekens worden vergeleken met verschillende lijsten met kentekens: het is de bedoeling alle regionale, provinciale en lokale ANPR gegevens te integreren in een nationale backoffice voor ANPR. De databank wordt beheerd door de federale politie en andere diensten zoals de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en de douane kunnen verzoeken om toegang. Tot nu toe waren het vooral politiezones die ANPR-camera's installeerden. Drieskens hoopt dat zij hun camera's zullen aansluiten op het nationale platform. 'Niemand kan hen echter verplichten'.
Op 3 maart 2016 heb ik van uw Kamer vragen ontvangen1 over het besluit administratieve bepalingen inzake het wegverkeer (BABW). De leden van de D66- fractie verzochten om een interdepartementaal overzicht van alle besluiten, algemene maatregelen van bestuur, ministeriële regelingen en convenanten waarbij Automatic Number Plate Recognition (ANPR) gegevens op dit moment worden gebruikt. Alsmede om een overzicht door wie die gegevens worden gebruikt en met welk doel.
In mijn brief van 14 oktober 20162 heb ik u reeds een overzicht toegestuurd met daarin alle toepassingen van ANPR binnen het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. In die brief heb ik u tevens toegezegd een soortgelijk overzicht na te sturen voor ANPR-toepassingen buiten mijn departement. Bijgevoegd vindt u de overzichten van ANPR toepassingen per departement die met ANPR werken.
Kentekenparkeren in Amsterdam blijft voorlopig toegestaan. Dat bepaalde het gerechtshof in Amsterdam dinsdag in het hoger beroep van een door Privacy First aangespannen kort geding. Het verplicht invoeren van een kenteken zou in strijd zijn met de privacy. Het hof meldt dat een kort geding niet de juiste procedure is om over deze kwestie te oordelen en geeft daarom geen inhoudelijke beslissing.
De rechtbank in Amsterdam had de vorderingen in eerste aanleg ook al afgewezen. Het gerechtshof bekrachtigt dat vonnis nu. Over het al dan niet toestaan van kentekenparkeren lopen al jaren meerdere procedures, tot aan de Hoge Raad toe.
Door parkeerders hun kenteken te laten invullen, kunnen parkeerwachters controleren of er is betaald door alleen de kentekens te scannen. Maar als iemand - bewust of onbewust - een verkeerd kenteken invoert, maar wel betaalt en een bonnetje heeft, is dat geen reden is voor een boete. In de wet staat namelijk dat er alleen een boete opgelegd kan worden als er geen parkeergeld is betaald.
De Belastingdienst krijgt geen gegevens meer uit de ANPR-snelwegcamera’s die kentekens van auto’s registreren. Dat meldt het ANP. De Hoge Raad bepaalde in februari dat de Belastingdienst het recht niet heeft om foto’s van deze camera’s te gebruiken voor het aantonen van privégebruik van auto’s van de zaak.
Volgens de Hoge Raad was sprake van een inbreuk op het privéleven, zonder dat daarvoor voldoende wettelijke basis bestond. ANPR-camera’s (Automatic Number Plate Recognition) boven de snelwegen registreren maandelijks miljoenen kentekens. De politie gebruikt de data onder andere voor opsporing van auto’s waarmee ‘iets aan de hand is’. De wet laat echter niet toe dat politiegegevens worden verstrekt aan de fiscus. Daarom werd een constructie bedacht. Via een overeenkomst tussen de politie en de Belastingdienst werd ‘medegebruik’ mogelijk gemaakt. De fiscus ontving op die manier rechtstreeks beelden van de camera’s, zodat die niet door de politie werden verstrekt.
De overheid en verzekeraars zetten op grote schaal slimme camera's in om gestolen auto's op te sporen. Snelheidscamera's, parkeerscanners en andere camera's die kentekens herkennen, helpen bij het terugvinden van gestolen auto's.
Ook camera's boven de snelweg worden ingezet. Het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB) analyseert flitsfoto's. Zo werden vorig jaar 21.000 auto's 'gesnapt', die niet op de weg horen omdat het kenteken niet klopt. Naar schatting enkele duizenden daarvan zijn gestolen. De gemeente Amsterdam helpt sinds kort bij wijze van proef ook met zoeken met de scanauto's van de parkeerwachters. "We vonden het gek dat die auto's wel werden gezien, maar gewoon bleven staan", zegt de verantwoordelijk wethouder Pieter Litjens.
Er komt een systeem van mobiele trajectcontrole in Vlaanderen, een verplaatsbaar camerasysteem dat bijvoorbeeld tijdelijk bij wegenwerken opduikt, om de lagere maximumsnelheid te controleren. Vlaams mobiliteitsminister Ben Weyts heeft een bestelling klaar. De mobiele installaties zullen dus de snelheid van automobilisten over een bepaald traject controleren. Wie dat traject sneller aflegt dan toegelaten, krijgt onherroepelijk een boete in de bus.
Waar die mobiele trajectcontroles straks opduiken, wordt later bekeken. Weyts denkt er ook aan om de mobiele trajectcontrole afwisselend langs een aantal voorafbepaalde drukke wegen in één regio te plaatsen. “Sowieso gaan we die controles vooral inzetten op gewestwegen, waar vandaag de meeste én de zwaarste ongevallen plaatsvinden.” Tegen eind volgend jaar zouden ook alle autosnelwegen zo goed als volledig via vaste trajectcontrole worden bewaakt.
Toen de minister vorig jaar een eerste keer het idee van mobiele trajectcontrole opperde, leverde dat hem meewarige blikken op. Zijn idee werd als technisch onhaalbaar bestempeld. “Het bestaat vandaag inderdaad nog niet”, zegt Weyts. “Vandaar dat wij het als Vlaanderen laten ontwikkelen, in onze strijd om minder verkeersongevallen. Tegelijk levert het onze bedrijven een interessante, economische voortrekkersrol op, stel dat straks ook andere landen in zulke mobiele trajectcontroles geïnteresseerd zijn.”
Begin 2015 werd de eerste rechtszaak tegen kentekenparkeren door de voorzitter Filipini van Privacy First gewonnen: sindsdien waren automobilisten niet langer verplicht om bij het parkeren hun kenteken in te voeren. Omdat de gemeente Amsterdam gewoon doorging met de vermelding op de parkeerautomaten dat het invoeren van kenteken verplicht was spande Fillipini op 7 september 2016 alsnog een kort geding aan om anoniem parkeren mogelijk te maken. Dus zonder invoering van het kenteken en met anonieme betaalmogelijkheid.
Onder druk van dit hoger beroep wijzigde de gemeente Amsterdam onlangs de teksten op alle parkeerautomaten: invoering van het kenteken is inmiddels niet meer "verplicht", maar slechts nog "gewenst".
Wie geen kenteken invoert, ontvangt echter nog steeds een parkeerboete die pas na bezwaar (met betalingsbewijs) wordt vernietigd. "Zo wordt je als goedwillende burger dus nog steeds gestraft als je anoniem wilt kunnen parkeren. Het is Kafka", aldus Privacy First. Ook Burgerrechtenvereniging Vrijbit voert al jaren actie tegen het kentekenparkeren in Nederland. Stickers met de uitspraak van de Hoge Raad zijn verkrijgbaar via onze webshop.
