De envelop op mijn deurmat is dikker dan verwacht. Ik heb opgevraagd met welke instanties de gemeente mijn persoonsgegevens deelt en sta nu met een poststuk van tegelformaat in mijn gang. Wat verdwaasd blader ik door de papieren. Een opsomming van 27 pagina’s, allemaal organisaties die mijn gegevens hebben gekregen.

Mijn speurtocht naar de datahonger van de overheid begint twee maanden eerder, met een telefoongesprek met ondernemer Dave Kowsoleea die vertelt dat hij uit nieuwsgierigheid zijn gegevens opvroeg bij de gemeente. Hij schrok zich kapot van het resultaat en heeft sindsdien dagenlang gebeld en gemaild met handenvol instanties op zoek naar verklaringen....

....Nadia Benaissa kent de gegevensuitwisseling tussen overheden van binnen en buiten, letterlijk. Zij is beleidsadviseur bij privacy-organisatie Bits of Freedom en was daarvoor functionaris Gegevensbescherming bij een gemeente. Zij legt uit dat de Basisregistratie Personen (BRP) in theorie op gespannen voet staat met de privacyregels in Nederland. “Maar er is een uitzondering gemaakt voor de BRP”, zegt Benaissa. “En dat is ook best logisch, want je wilt dat de overheid correcte informatie gebruikt.” Een verkeersboete moet niet op het verkeerde adres belanden, en hetzelfde geldt voor een brief over een uitkering of studiefinanciering.

Toch verbaast ze zich over de hoeveelheid gegevens die de politie uit het systeem haalt. “Er wordt echt veel informatie over ouders opgevraagd”, zegt Benaissa terwijl ze door de stukken bladert. “Ik vraag me af waarom dat nodig is, het lijkt raar. Dit kan profilering zijn. Ik ben benieuwd wat de grondslag is van het opvragen en verwerken van gegevens van ouders en kinderen.”...

....De brievenbus in mijn gang kleppert. Daar ligt mijn eigen dossier. Het poststuk van tegelformaat, dikker dan verwacht. Als eerste zoek ik het kopje ‘Politie en Marechaussee’ op. Niets opvallends. Tot mijn oog valt op de regel ‘Gemeente Leiden/Algemene gemeentetaken’.

Op een maandag in juni 2020 vraagt een Leidse gemeenteambtenaar een waslijst gegevens over mij op. Naam, geboorteplaats, geslacht, adres, BSN-nummer, verblijfsrecht. Ik knipper even als ik zie wat er nog meer opgevraagd is. Naam ouder, BSN ouder, geboorte ouder en hetzelfde voor mijn niet-bestaande partner en kind. Die stad is noch mijn geboorteplaats noch mijn woongemeente. Waarom zijn er dan toch zoveel gegevens van mij opgevraagd, vraag ik de persvoorlichter van de gemeente Leiden.

Het antwoord komt een paar weken later binnen. Mijn gegevens zijn opgevraagd door een medewerker van het klantcontactcentrum. Ze wist niet meer waarom ze ze had opgevraagd en in de aantekeningen van die dag staat ook niets over de reden. “Wel kunnen we melden dat de zoekopdracht is gedaan op postcodeniveau. Dat wil zeggen dat er een postcode en huisnummer is ingevoerd”, schrijft de gemeentewoordvoerder. Het zou ook door een typefout kunnen komen, oppert de woordvoerder.

Dit houdt dus in dat gemeenteambtenaren door heel Nederland de gegevens van alle burgers kunnen opzoeken. Niet alleen die van mensen uit hun eigen werkgemeente, maar ook die van iedereen buiten hun gemeente.

“Ze kunnen het burgerservicenummer van ouders krijgen, dat is zo’n gevoelig nummer, het is de sleutel tot de schatkist van veel meer informatie bij overheden, maar ook bij bijvoorbeeld zorgverzekeringen of ziekenhuizen”, zegt Nadia Benaissa van Bits of Freedom. “Overheden moeten bijhouden waarom en wanneer ze dit soort gegevens opvragen.” Ambtenaren moeten een wettelijke grondslag hebben voor het opzoeken van gegevens.

Alles bij de bron; Trouw