De bekendste spionagekapitalist is Facebook. Sinds de opkomst van internetreuzen is privacy niet meer vanzelfsprekend. Dataverzameling is gemeengoed, en dat dat zomaar kan, daar is uiteraard niet iedereen het mee eens. Hoogleraar Shoshanna Zuboff schreef daarover het het boek The Age of Surveillance Capitalism. Rens van der Vorst vat het voor je samen...

...Spionagekapitalisme is een vorm van kapitalisme waarbij mensen bespied worden vaak zonder dat ze daar bewust van zijn. Dit bespieden leidt tot een dataverzameling. Er wordt data verzameld over wat mensen ‘doen’ (posten, liken, kijken, klikken, zoeken, etc..). Dat is de ‘eerste laag’.

Maar er wordt ook data verzameld over hoe mensen dat doen (waar, hoe vaak, met wie, op welke toon, met een filter of zonder, hoe lang, wanneer, etc..). Dat is de schaduwlaag. En die is pas echt waardevol. Met de data uit de eerste laag en de schaduwlaag samen kun je gedrag voorspellen en die voorspelling verkoopt de spionagekapitalist aan zijn klanten: bedrijven of organisaties die ook weer iets willen verkopen. Zeep of een idee. De spionagekapitalist verkoopt daarmee zekerheid...

...Spionagekapitalisten verzamelen data en hanteren daarbij steeds hetzelfde patroon. Het begint met een strooptocht. Pakken wat je pakken kan. Zo snel mogelijk. Zo breed mogelijk. Tot mensen doorkrijgen wat je aan het doen bent. Daarna ga je tijdrekken. Rechtszaken. Rookgordijnen opwerpen. Negeren. De schuld geven aan bugs. Je weet, democratie maakt weinig kans tegen een machtige spionagekapitalist. Je wacht tot er gewenning optreedt. Het publiek gebruikt je diensten. Raakt er aan gewend. Kan misschien wel niet meer zonder. Daarna komt fase 3: aanpassing. Je past je een beetje aan. Er wordt beleid aangescherpt. Beterschap beloofd. Hier en daar wat zaken écht verbeterd. Maar nooit de zaken die van fundamenteel belang zijn voor de spionagekapitalist. En tenslotte verandert de spionagekapitalist van richting. Er wordt een nieuw verhaal verteld, voortgebouwd. Nieuwe data verzameld.

Videoboodschap Shoshanna Zuboff

Lees alles bij de bron; EMerce