Het Bureau Krediet Registratie werd in 1965 opgericht om banken én consumenten in bescherming te nemen.Maar het BKR krijgt steeds meer kritiek. Van geregistreerden, van de rechter en nu ook van Kamerleden. Trekt 'Tiel' een te grote broek aan?

Ondernemer Gil dacht het jarenlang lopende conflict met zijn bank in 2017 definitief achter zich te kunnen laten; hij trof een betalingsregeling met zijn bank. Een deel van het bedrag zou hij in één keer overmaken en het resterende in 92 termijnen. Wat hij niet wist, was dat de bank zijn A123-codering bij het Bureau Krediet Registratie (BKR) in Tiel gedurende die hele periode zal handhaven. Ook als hij gewoon de afspraken nakomt en maandelijks netjes het afgesproken bedrag terugbetaalt. 

Zolang die BKR-codering achter zijn naam staat, kan hij financiering voor welke bedrijfsactiviteit dan ook wel vergeten, zegt hij. 'Zelfs het verlengen van mijn telefoonabonnement levert al grote problemen op.' Hij maakt zich boos over de situatie omdat het BKR hem slechts doorverwijst naar de bank die verantwoordelijk is voor de registratie en de bank het BKR in zijn ogen misbruikt. 'Ze gebruiken de registratie niet om het financiële systeem voor mij te waarschuwen, want ik voldoe netjes aan al mijn verplichtingen. Nee, ze gebruiken hem gewoon om mij onder druk te zetten.'

Deze klacht over het BKR staat niet op zichzelf. De afgelopen jaren stapten tientallen geregistreerden naar de rechter om van hun registratie af te komen. In de meerderheid van die gevallen kregen de klagers gelijk: de registraties, die op zich steeds volgens de regels van het BKR waren gedaan, werden door de rechter geschrapt omdat ze niet proportioneel waren. 

Bijna zonder uitzondering ging het in de genoemde zaken om gevallen van consumenten die geen hypotheek konden krijgen vanwege een in het verleden opgelopen maar alweer ingelopen betalingsachterstand van maximaal een paar honderd euro. Omdat het BKR heeft bepaald dat registraties tot vijf jaar na het aflossen van de schuld blijven bestaan, kunnen geregistreerden tegen onverwachte problemen aanlopen.

Wie wil begrijpen hoe het kan dat het BKR voor sommige consumenten een geduchte en onverwachte 'tegenstander' vormt, komt al snel uit bij de monopoliepositie van de club. Ze wordt daarbij nauwelijks gecontroleerd. Alleen de Autoriteit Persoonsgegevens kijkt kritisch mee hoe het BKR omgaat met persoonsgegevens, maar van andere toezichthouders heeft het BKR weinig te vrezen. Het betekent onder meer dat het BKR grotendeels vrij is zijn eigen regels precies zo op te stellen als het zelf wil; wie er wanneer en hoe lang geregistreerd moeten worden kan het BKR zelf bepalen.

Ondertussen is het productenpalet van het BKR groeiende en begint het BKR steeds meer weg te hebben van een commercieel databedrijf zoals bijvoorbeeld Experian. Zo biedt de organisatie naast veel andere diensten bijvoorbeeld een BKR-insolventietoets die inzichtelijk maakt of consumenten te maken hebben met een faillissement of dat in het verleden hebben gehad.

Een andere opvallende dienst is de BKR-statustoets. Die heeft het BKR speciaal ontwikkeld voor tussenpersonen die geen toegang hebben tot het centrale registratiesysteem. Om hen toch te kunnen bedienen, geeft het BKR deze partijen via de statustoets en tegen betaling informatie over betalingsachterstanden van consumenten. Dat het BKR op zoek is naar steeds meer data, mag in dat kader geen verrassing heten. Werden vroeger uitsluitend leningen door kredietverstrekkers opgenomen in het BKR, inmiddels geldt dat ook voor bijvoorbeeld de aanschaf van telefoons op afbetaling, steeds kleinere potentiële roodstanden en creditcardbetalingen.

Alles bij de bron; FD [registratie noodzakelijk]