Facebook, Google en de andere grote techbedrijven sleuren ons mee naar een totalitair systeem, volgens jurist, filosoof en schrijver Maxim Februari: 'We zitten midden in een revolutie en die is ingrijpender dan de industriële.'
Het begon met koppeling... 'Koppeling houdt in dat alle gegevens die instanties over je hebben aan elkaar worden verbonden - over je partner, je gedrag, je gezondheid, je prestaties en je verdiensten - en dat je op grond daarvan wel of niet toegang krijgt tot iets. Toegang was iets wat mij ook al langer interesseerde; toegang krijgen tot gezondheidszorg, tot onderwijs, tot diensten van de overheid. Toegang kun je afhankelijk maken van criteria, die weer zijn gebaseerd op gegevens, op data. Die data kunnen overheden en het bedrijfsleven tegenwoordig heel gemakkelijk verzamelen. En dan heb je een totalitair systeem.'
Je zegt dat langzaam begint door te dringen 'wat er gaande is'. Wat is er gaande?
'Bij een bijeenkomst hoorde ik iemand van een groot technologiebedrijf zeggen: over een tijdje hebben we de universele verklaring van de rechten van de mens niet meer nodig, want dan hebben wij data. Dat wil dus zeggen dat je recht niet meer op schrift hoeft te stellen. Dat je mensen eenvoudig kunt aansturen op grond van de data die je over ze hebt. En die technoloog bedoelde het nog positief ook, als een belofte: we kunnen jou beschermen op grond van wat we van jou weten. We geven je richting.
'Wat er gaande is, is dat bedrijven en overheden steeds meer dingen weten over mensen, gegevens verzamelen over wat je eet, hoe je slaapt, wat je doet, en die vervolgens gebruiken op een heel ander beleidsterrein. Je weet waar iemand met de trein of auto naartoe is gereisd en je gaat daar een beslissing over een zorgaanvraag aan koppelen - ik noem maar een voorbeeld.'
'De grote techbedrijven Facebook, Google, Amazon, Apple en Microsoft, de frightful five zoals ze worden genoemd, zijn veel geld aan het vergaren; ze worden verschrikkelijk rijk. Maar wat rijke bedrijven vroeger niet hadden en deze bedrijven wel, is kennis over mensen. 'Het gaat om de optelsom van kennis, geld en macht. Er zit straks een gigantische hoeveelheid power in één zo'n bedrijf; zelfs als daar uitsluitend ontzettend lieve mensen zouden werken, is dat heel onverstandig.
'Intussen nemen die bedrijven wel allerlei publieke functies over. Neem geld. Geld was altijd staatsgeld. Als je nu met een pasje betaalt, staat daar de vlag van Visa op of van Maestro. Het is geen publiek geld meer, het is ook geen geld meer; het zijn financiële gegevens. Het wordt ergens geadministreerd.
Bedrijven nemen langzamerhand allerlei publieke functies over. Als alles privatiseert, als bedrijven straks de ziekenhuizen gaan opkopen, dan heb je geen enkele democratische controle meer over wat ook maar. 'En daar komt het verhaal van die toegang om de hoek kijken: krijgen wij straks nog wel toegang? Want bedrijven bepalen of ik nog wel iets kan kopen, met mijn pasje; en als ik iets wil dat zij niet willen, heb ik geen poot om op te staan. Er is niemand tot wie ik me kan wenden. Het gaat sluipenderwijs, maar het is aan het gebeuren.'
Alles bij de bron; Volkskrant [via Topics]