De Tweede Kamer heeft weer eens zitten suffen. Ik constateer het zonder vreugde. Maar toen zij vorig jaar op 3 juli met algemene stemmen de wet ‘omtrent energie-efficiëntie' aannam, opende de Kamer de weg voor invoering van energiemeters waar we nog veel gedoe mee kunnen krijgen. Ze worden ‘slim' genoemd. Ja, even slim als een handelsreiziger die zijn voet tussen de deur zet en een politiepenning laat zien.

... Zoals vaak is het wetsvoorstel om deze slimme meters in te voeren de uitwerking van een Europese richtlijn. En zoals ook vaker gebeurt, willen we het in Den Haag dan meteen beter doen. Daar komt de dwingelandij om de hoek kijken.

Vóór ik verder ga: het is ronduit schandalig hoe ontoegankelijk en verbrokkeld alle ‘openbare' informatie over dit ingrijpende project is. Daar maakte de Raad van State in zijn advies in 2007 al een kritische opmerking over. De Tweede Kamer heeft een charmante website waarop nog steeds de gang van een wetsontwerp vrijwel niet te volgen is. De Eerste Kamer is lichtjaren vooruit met een website die daar een goede poging toe doet. Maar als je vraagt: hoe ziet het wetsontwerp zoals het er nu ligt eruit, dan moet een gewone burger over bijzondere gaven beschikken om het antwoord te vinden.

Desondanks staat het wetsontwerp dinsdag op de agenda van de Eerste Kamer. Als die vóór stemt krijgt u straks verplicht een energiemeter die verklikt of u 's nachts een bad neemt, lang zit te computeren en veel licht aan laat staan, wanneer u op vakantie bent en meer van dat soort privégegevens. Op het wijde web wonen ook inbrekers. Gelukkig hebben verschillende senatoren het de minister van Economische Zaken moeilijker gemaakt dan de overgrote meerderheid van de Tweede Kamer.

Afgelopen dinsdag werd de behandeling aangehouden omdat meer informatie werd verlangd over het standpunt van het College Bescherming Persoonsgegevens en de Consumentenbond...

Duidelijker taal spraken Colette Cuijpers en Bert-Jaap Koops van het Centrum voor Recht, Technologie en Samenleving van de universiteit Tilburg. Zij hielden het wetsontwerp tegen het licht en concludeerden dat, het wetsontwerp nog steeds in verschillende opzichten inbreuk maakt op de privacybepalingen van het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (artikel 8, lid 1).

Het is verbluffend hoe weinig Kamerleden werk maken van dergelijke conclusies. Een Europees verdrag heeft voorrang boven de Nederlandse wet in het algemeen. En een gewaarschuwd wetgever zou voor twee mogen tellen als een ontwerp nog geen wet is. Over de verplichtingen van een minister en haar wetgevingsambtenaren maar te zwijgen.

Deze week moest de minister van Volksgezondheid toegeven dat de toegangspassen voor het Elektronisch Patiëntendossier waren gekraakt. Die dossiers met uiterst gevoelige informatie over mensen zijn in theorie alleen toegankelijk voor medische hulpverleners die direct bij zijn/haar behandeling zijn betrokken. Bleek dus niet te kloppen. Was voorspeld, maar weggelachen door de minister en zijn EPD-apostelen. Over de kraakbaarheid van de ov-chipkaart kunnen we kort zijn - zo, u was gisteren weer in Amsterdam?

Is bij de slimme energiemeter misschien een groter belang in het spel dan die miezerige persoonlijke levenssfeer van 16 miljoen burgers? Energiebesparing bijvoorbeeld. Men hoopt op 2 procent. Of kostenbesparing? Accenture en andere bureaus hebben daar sommen over gemaakt. 800 miljoen zegt de één, 1,2 miljard zegt de ander. Maar de minister moest in het parlement toegeven dat het veronderstellingen blijven. De kans is groot dat eventuele tegenvallers ergens op de energienota terugkomen, ondanks vage toezeggingen van het tegendeel.

De plannen gaan door, tenzij de Senaat ‘nee' zegt. En niet in een overzichtelijk testgebied, nee de bedrijven willen alleen meedoen als het project meteen landelijk wordt uitgerold. ... Het hele land als proefkonijn. Het welslagen wordt dan zo cruciaal voor de politieke prestiges dat stoppen geen optie is.

Een aardige nieuwigheid bij deze energiemaatregel is het gebruik van het strafrecht. In het wetsontwerp heet hoofdstukje 3 onheilspellend: ‘Handhaving Energiebesparing'. Wie geen slimme meter wil laten plaatsen, riskeert een dwangsom, een boete van tienduizenden euro's en een gevangenisstraf tot zes maanden. Dat staat niet in de Europese Richtlijn die hier wordt vertaald naar Nederland. De Europese smoes wordt opnieuw misbruikt voor een eigenaardig soort goede-bedoelingen-dictatuur.

Of is het gewoon gebrek aan weerstand tegen de slimme meterlobby?

Wilt u reageren?

Schrijf de auteur: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

of neem online deel aan de discussie onder de column op het vernieuwde weblog www.nrc.nl/opklaringen


"Het is ronduit schandalig hoe ontoegankelijk de ‘openbare' informatie over dit project is"