De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) heeft de afgelopen jaren veel kritiek gekregen vanwege het schenden van de rechten van burgers. Zo hield de NCTV illegaal burgers op sociale media in de gaten, faciliteerde hij illegale surveillancepraktijken van Defensie en financierde hij illegale onderzoeken van gemeenten waarbij private bedrijven werden ingehuurd om zonder aanleiding te infiltreren in moskeeën. Dat hoort helemaal niet bij de verantwoordelijkheden van de coördinator, maar deed hij toch.
De wanpraktijken van de NCTV waren destijds één van de redenen dat toenmalig minister Grapperhaus de Big Brother Award won.
Om de misstanden te rechtvaardigen kwam er een wetsvoorstel, dat onder andere een "inlichtingentaak" voor de NCTV zou introduceren, waardoor het een soort derde geheime dienst zou worden. Hierover waren wij, samen met bijvoorbeeld Amnesty International, erg kritisch over in de kamer. We legden de Tweede Kamer –op hun uitnodiging– uit waarom dat wetsvoorstel volstrekt onacceptabel was.
Naar aanleiding van alle kritiek is er nu een nieuw wetsvoorstel waarin de taken en bevoegdheden van de NCTV duidelijker worden omschreven. Het voorstel schrapt de zelfstandige analysetaak en legt de coördinatiefunctie van de NCTV vast. Het is een stap in de goede richting, aangezien de NCTV zich voortaan zal richten op zijn kerntaak: namelijk het coördineren.
Dit laat zien dat het dus wél mogelijk is om steeds verder uitbreidende surveillancebevoegdheden een halt toe te roepen. Toch is er ook nog ruimte voor verbetering in het afbakenen van de taken van de coördinator. Uitvoeringsinstanties zoeken binnen het veiligheidsdomein vaak de grenzen van de wet op en gaan daar overheen. Daarom is het heel belangrijk dat de afbakening van hun bevoegdheden heel duidelijk wordt gedaan.
Op sommige punten is het in het huidige voorstel goed afgebakend, maar er zitten nog onduidelijkheden in. Hoe zit dat bijvoorbeeld met het signaleren, analyseren en duiden van trends en fenomenen, de toegang tot publiek toegankelijke bronnen en het gebruiken van technische hulpmiddelen daarbij?
Alles bij de bron; Bits-of-Freedom