De AVG werkt, twee jaar na de invoering zijn mensen en organisaties zijn zich veel bewuster geworden van de privacyregels. „Dataprotectie emancipeert tot allesomvattend grondrecht”, zegt de toezichthouder...

...„Het belang dat aan deze wet wordt gehecht is duidelijk anders”, ziet ook Bert Jaap Koops, hoogleraar regulering van technologie aan de universiteit van Tilburg. „Veel bedrijven en instellingen hebben een inhaalslag gemaakt.” Hoogleraar Koops verwacht dat er tegelijkertijd nog genoeg organisaties zijn die het voldoen aan de AVG beperken tot een „papieren exercitie”.

Door de privacyvoorwaarden in overeenstemming te brengen met de nieuwe wet, maar niet daadwerkelijk te investeren in bescherming van persoonsgegevens en een bewuste omgang daarmee door medewerkers. De kans dat zij worden beboet door de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is klein; onder de AVG werden tot nu toe vijf boetes uitgedeeld.

Privacyjurist Thomas van Essen werkt voor SOLV Advocaten en ziet dat de AVG bij veel bedrijven en organisaties heel wat meer verandert dan wat wijzigingen in de voorlichting. „Je moet je processen goed inrichten om niet op de radar van de AP te komen. Veel partijen lukt het al niet binnen een maand te voldoen aan een inzageverzoek, wanneer iemand wil weten welke persoonsgegevens van hem of haar worden verwerkt. Dat leidt tot klachten bij de AP en mogelijk een onderzoek”, aldus Van Essen. Dat de eerste boetes zijn uitgedeeld, waarbij het om flinke bedragen ging, heeft volgens hem wel degelijk effect.

Ook de doorgaans kritische privacybeschermers van Bits of Freedom zijn behoorlijk te spreken over de effectiviteit van de databeschermingswet. „De AVG dwingt tot nadenken vóór doen”, zegt beleidsadviseur Nadia Benaissa. Volgens Bits of Freedom zijn er nog genoeg privacyschenders die de dans ontspringen. Benaissa denkt aan datalekken die vaak nog zonder gevolgen blijven. „Of big tech dat gebruikers volgt, analyseert en manipuleert.” Maar de verwachting is dat de handhaving door de AP steeds effectiever zal worden. 

De AVG mag de databescherming dan hebben verbeterd. De coronacrisis kan veel winst weer tenietdoen. De politie stuurt drones de lucht in om burgers te filmen en toe te spreken als ze te dicht bij elkaar staan. De medische dossiers bij de huisarts van mensen die geen toestemming gaven voor gebruik door anderen, zijn toegankelijk gemaakt voor huisartsenposten en eerste hulpen in het ziekenhuis. Het kabinet werkt aan een spoedwet om locatiegegevens van mobiele bellers te laten onderzoeken door het RIVM, om zo voorspellingen te doen over de verspreiding van het virus. Wolfsen eist dat het om maatregelen gaat die de bescherming van persoonsgegevens zo goed mogelijk waarborgen. 

Zorgen over de gevolgen van de coronacrisis leven breder. „Het grootschalig volgen van mensen die daar geen toestemming voor hebben gegeven, is door de AVG echt not done geworden. Dat lijkt met die locatiedata nu weer aan de kant te worden geschoven”, zegt Benaissa van Bits of Freedom. „Niets is zo permanent als een tijdelijke maatregel”, reageert ook privacyjurist Thomas van Essen sceptisch, al vindt hij dat in crisistijd op beperkte schaal uitzonderingen op de AVG moeten kunnen.

Alles bij de bron; NRC