De Autoriteit Persoonsgegevens heeft een nieuwe naam, een nieuw gebouw en sinds vorige maand ook een nieuwe voorzitter. Als over twee jaar ook nog nieuwe EU-wetgeving van kracht wordt ontstaat een geheel vernieuwde toezichthouder, belooft de nieuwe baas Aleid Wolfsen.

Wolfsen staat niet bekend als groot voorvechter van de privacy. Veel mensen zullen hem vooral kennen als de controversiële burgemeester die drie moties van wantrouwen overleefde, onder meer nadat hij had geprobeerd om een kritisch artikel in een huis-aan-huisblad te onderdrukken. Toch zegt Wolfsen al langer betrokken te zijn geweest bij het onderwerp, onder meer toen hij eind jaren 90 als rechter werkte. In die functie besloot hij bijvoorbeeld over het uitvoeren van telefoontaps of huiszoekingen. "Dat zijn heel ingrijpende beslissingen", zegt hij nu.

Bijna twee decennia later heeft het internet gezorgd voor immer groeiende databases met persoonsgegevens, bij bedrijven en overheden. "Het is onvermijdelijk geworden dat je in bestanden zit", zegt Wolfsen. "Er is geen maatschappelijke ontwikkeling mogelijk zonder ICT en zonder dataverzameling. Dat is zo. En dat mag. Bijna elke dag komt elke burger er wel in een bestand bij."

Zelf gebruikt Wolfsen geen Facebook en surft hij met een ad-blocker, om ervoor te zorgen dat adverteerders hem online niet volgen.

Het moet een kerndoel zijn van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) om mensen voor te lichten over privacyvraagstukken, zegt hij. Burgers moeten weten dat ze met hun gegevens betalen voor gratis internetdiensten. "Als wij samen naar de bibliotheek zouden gaan en er zou bij de ingang een man staan met een camera, die permanent zou meelopen. Welk boek je inkijkt, waar je naar zoekt… Nou, die sla je onmiddelijk in elkaar. Althans vrij snel. Nu zit de bibliotheek op internet en gebeurt hetzelfde. En niemand maakt zich er zorgen over. Vind ik raar."...

...Wolfsen lijkt er in ieder geval op te vertrouwen dat de Nederlandse politiek privacy hoog in het vaandel heeft staan. ...Toch wil hij zich niet uitlaten over enkele controversiële plannen van het kabinet, waarmee nieuwe druk wordt gezet op de privacy. Met de Wet computercriminaliteit III wil de regering de politie de mogelijkheid geven om computers van verdachten te hacken. Daarbij kunnen ook gegevens van onschuldige burgers worden ingezien.

In 2014, toen Wolfsen al in de Raad van Advies van het toenmalige College Bescherming Persooonsgegevens zat, was de toezichthouder nog erg kritisch op het voorstel. Gevraagd naar het wetsvoorstel zegt Wolfsen nu: "Die heb ik niet paraat, ik ben er net. In alle eerlijkheid ben ik daar niet ingedoken." Hij wil zich ook niet uitlaten over de voorgestelde Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten, die de bevoegdheden van de inlichtingendiensten zou uitbreiden. Vermoedelijk zal de AP nog wel een officieel advies over die wet uitbrengen aan het kabinet, op het moment dat ook de Raad van State zijn advies openbaar maakt.

Wolfsen wil alleen zeggen dat AIVD-directeur Rob Bertholee onlangs te ver ging toen hij in de Volkskrant suggereerde dat versleutelde communicatie altijd gekraakt moet kunnen worden door de inlichtingendienst. "Als je een openingetje maakt, altijd, dan kunnen slimme technische jongens daar ook bij", zegt Wolfsen. De keuze tussen veiligheid en privacy noemt hij een "valse tegenstelling".

Meest kritisch is hij over de beveiliging van persoonsgegevens door gemeenten. "Ik denk dat men zich in Gemeenteland nog onvoldoende bewust is van het feit dat ze over zo ontzettend veel data en ook heel gevoelige gegevens van mensen beschikken." Elke gemeente, groot of klein, moet zijn beveiliging op orde hebben, betoogt Wolfsen. "Als een kleine gemeente dat niet lukt, dan moeten ze de hulp van een grote broer inroepen. Er is altijd een grote gemeente in de buurt, die daar meer verstand van heeft."

Alles bij de bron; NU